الگوي مفهومي سطوح تاثيرگذاري آموزه هاي اسلامي بر خط مشي گذاري فرهنگي

The Conceptual Model of the Levels of Influence of Islamic Teachings on Cultural Policy-making

خط مشي فرهنگي نوعي خط مشي عمومي است كه عرصه فرهنگ را در كانون توجه خود دارد. رابطه وثيق دين و فرهنگ به ويژه نقش جهت دهنده اي كه آموزه هاي ديني در قبال فرهنگ دارند، ضرورت مطالعه تاثيرگذاري نظام مند اين آموزه ها بر خط مشي گذاري فرهنگي را دوچندان مي كند. در اين مقاله پس از بررسي اجمالي تعاريف و ويژگي هاي خط مشي عمومي و فرهنگ، به منزله دو مقوم اصلي خط مشي فرهنگي، به تعريف و خاستگاه خط مشي فرهنگي در ساحت نظري و عملي و نسبت دين و فرهنگ اجمالاً اشاره، و سپس با استفاده از ساده سازي مقوله پيچيده خط مشي گذاري فرهنگي، سه سطح از تاثيرگذاري آموزه هاي اسلامي در خط مشي گذاري معرفي و تحليل شده است. در سطح نخست، تعاليم ديني در مرحله ارزيابي و انتخاب خط مشي از ميان پيشنهادها و گزينه هاي موجود به كمك خط مشي گذاران مي آيند. در سطح دوم تعاليم ديني به مثابه گنجينه اي غني از معارف به منزله منبع استخراج گزينه ها و ساخت خط مشي ها به كار مي روند. در سطح سوم كه عميق ترين سطح در اين الگوست، اساساً خود مسيله از منظر آموزه هاي ديني واكاوي مي شود تا وقت و هزينه خط مشي گذاران صرف مسايل داراي اهميت و اولويت شود. در پايان به نهادهاي متولي خط مشي گذاري فرهنگي به ويژه شوراي عالي انقلاب فرهنگي پيشنهاد شده فرايند جاري خط مشي گذاري خود را با اين الگوي سه سطحي مقايسه كنند و در صورت نياز سطح بهره مندي از آموزه هاي ديني را ارتقا دهند.

The strong relationship between religion and culture specially the decisive role of religious teachings in the development of culture, highlights the necessity of studying the systematic influence of these teachings on cultural policy-making. Elucidating the complex topic of cultural policy-making, this paper introduces and analyzes three levels of the influence which Islamic doctrines have on policy-making. In the first level, religious teachings help policy-making in the stage of evaluation and choosing a strategy from the available suggestions and options. In the second level, religious doctrines which represent a valuable repository of knowledge are referred to as a source for selection and policy-making. In the third level, which is the deepest level in this model, the issue is analyzed basically on the basis of religious doctrines so that policy-makers may spend their time and money on more important matters. Finally, it is suggested that the institutions in charge of cultural policy-making specially the Supreme Council of Cultural Revolution compare their present strategy process with this three-level model, and, if necessary, promote the level of applying religious doctrines.