برآورد غيرخطي تقاضاي پول و تعيين سطح آستانه‌اي تورم در ايران (1390-1352)

Nonlinear Assessment of Money Demand Function and Estimating Threshold Level of Inflation in Iran, 1973-2011

اين پژوهش به بررسي غيرخطي بودن تابع تقاضاي پول و مطالعه رفتار تقاضاي پول نسبت به سطح آستانه اي تورم در ايران مي‌پردازد. ناهمگني نتايج نحوه پاسخگويي تابع تقاضاي پول به سطح تورم در مطالعات تجربي اخير انگيزه اصلي اين مطالعه است. براي اين منظور، بر پايه نظريه تقاضاي پول كينزي‌ها و پوليون و نيز برحسب انتخاب M1 يا M2 4 سناريو براي تابع تقاضاي پول در ايران بررسي مي‌شود. برآورد الگو با استفاده از داده‌هاي سري‌هاي زماني سال‌هاي (1392-1352) بانك مركزي ايران انجام مي‌گيرد. نخست، ايستايي متغيرهاي توليد ناخالص داخلي، تورم، نرخ ارز، ميزان بهره و پول آزمون مي‌شود، سپس با استفاده از روش جوهانسن وجود بردار هم‌انباشتگي يا همگرايي بلندمدت بين متغيرهاي الگو بررسي و براي تلفيق روابط كوتاه‌مدت و بلندمدت از الگوي تصحيح خطا استفاده مي‌شود. خطي يا غيرخطي بودن تابع تقاضاي پول به‌همراه تعيين سطح آستانه‌اي تورم در ايران از طريق مدل تغيير رژيم ملايم آزمون مي‌شود. برآوردها حاكي از غيرخطي بودن تابع تقاضاي پول در ايران هستند. نتايج نشان مي دهند پاسخگويي مثبت تقاضاي پول در ايران در تورم آستانه اي 75/14 درصد است. در تورم بالاتر تقاضاي پول به صورت منفي به آن واكنش نشان مي‌دهد.

This study examines the linearity of money demand function and monitors money demand reaction with respect to different levels of inflation. The linkage between money demand and inflation is not always straightforward: some research report is positive but it is revealed negative in some other papers. It has been argued by economists that such conflicting results has roots in the differences associated with the structures of economic agent’s expectations. Therefore, this paper tries to shed more light on this problem as well as monitoring the behavior of Iranʹs money demand function encountering to different levels of inflation on one hand and computing threshold level of inflation on the other hand using annual data from 1973-2011. For this purpose, four money demand functions are developed in terms of Keynesian school and Friedman theory of money demand with nonlinear specifications, which are estimated using smooth transition (STR) system. First, stationarity of time series has been examined with unit root tests and then existence of a long-run co-movement among the variables have been verified by Johansen co integration procedure. Furthermore, in order to distinct long-run from short-run dynamics, a vector error correction (VECM) procedure has been adopted. Findings are in favor of existence of a nonlinear money demand function in Iran and a well-adjustment of logistic smooth transition function (LSTR) in this case. Results show that threshold level of inflation is about 14.75%, indicating that the money demand function reacts negatively facing any higher level of the estimated threshold level of inflation, but positively in lower rates.