صفات فضايي موثر بر افزايش خلاقيت محققين در مراكز تحقيقات معماري و شهرسازي

Spatial Aspects of Public Areas Affecting the Researchers Creativity and Innovation in an Architecture and Urban Design Research Center

: با توجه به تاثيري كه فضا مي تواند بر خلاقيت و نوآوري محققين داشته باشد و جايگاه كارگروهي در اين مقوله، تمركز اين مقاله بر كيفيت فضايي فضاهاي جمعي در مراكز تحقيقاتي است كه براي محدود كردن دامنه تحقيق مركز تحقيقات معماري و شهرسازي برگزيده شده است. هدف از اين پژوهش ارايه رهنمودهايي براي طراحي مراكز تحقيقاتي معماري و شهرسازي مبتني بر افزايش خلاقيت و نوآوري محققين آن مركز است. اين پژوهش با استفاده از روش تحقيق پيمايشي صورت گرفته است. در اين راستا پرسش نامه اي در مقياس ليكرت تدوين شد تا تاثير صفات فضايي خلوت، زيبايي، تنوع فضايي، انعطاف پذيري و همجواري يا رويت پذيري را، كه به عنوان صفات فضايي موثر بر افزايش خلاقيت و نوآوري شناسايي شده اند، بر عوامل موثر در خلاقيت و نوآوري افراد، يعني انگيزه، آرامش و آسايش كالبدي، تعاملات و تفكر خلاق، تعيين كنند. اين پرسش نامه توسط 90 نفر از اعضاي هيات علمي و دانشجويان دوره دكتري معماري و شهرسازي دانشگاه هاي سراسري شهر تهران تكميل شده است. براي تحليل داده هاي جمع آوري شده از شيوه آماري تحليل واريانس با اندازه گيري مكرر (RM-ANOVA) استفاده شده است. در نهايت بر اساس تحليل نتايج عددي، تاثيرپذيرترين عوامل موثر بر فرآيند خلاقيت و نوآوري از هر يك از صفات فضايي مشخص شده است.

Nowadays، creativity and innovation، particularly in the field of research، are of an extreme importance. Group activities have a key role in this area. Accordingly، and owing to the effect of spaces on human beings، this paper has focused on the identification of space aspects that increase the researchers’ creativity and innovation in an “architecture and urban design research center”. To achieve a set of desirable architectural attributes of the center’s public areas، four factors influencing creativity and innovation were taken into account which includes tranquility/physical comfort، motivation، creative thinking، and communication. Also، four spatial aspects، which affect these factors، were considered as privacy، beauty، spatial diversity/flexibility، andproximity/visibility. On the basis of the aforementioned factors and spatial aspects، a four-point Likert scale questionnaire was prepared to gather the researchers’ opinions. The statistical approach of Repeated Measure Analysis of Variance (RM-ANOVA) in the environment of SPSS software was employed to assess the questionnaires’ data. The rankings of factors influencing on the innovation and creativity، from the perspective of being affected by spatial aspects، were accordingly extracted