بهبود رويكرد تحليل پوششي داده ها براي اندازه گيري شاخص توسعه ي انساني مطالعه ي موردي بر روي كشورهاي منطقه ي آسيا و اقيانوس آرام

Improving the Data Envelopment Analysis Approach for Measuring Human Development Index: the Case of Asia and the Pacific

چكيده برنامه ي توسعه ي سازمان ملل متحد در سال 1990 شاخص توسعه ي انساني را معرفي كرد وتا به حال، هر ساله گزارش توسعه ي انساني را منتشر كرده است. شاخص توسعه انساني، شاخصي تركيبي و يكي از مهم ترين شاخص ها براي مقايسه ي ميزان توسعه يافتگي كشورها به شمار مي رود. در اين مقاله ارزيابي شاخص توسعه ي انساني بر مبناي تحليل پوششي داده ها تجديد نظر شده است. توسعه ي انساني بر اساس مشاهدات تجربي از بهترين عملكرد كشورها محك خورده است. ابتدا، در اين مقاله رويكرد ناپارامتريك دسپوتيس را در نحوه ي محاسبه ي اين شاخص ارزيابي مي كنيم. سپس با اعمال رويكرد دسپوتيس روي كشورهاي منطقه ي آسيا و اقيانوس آرام اشكالات اين رويكرد را بيان مي كنيم. مشاهده مي كنيم كه نتايج رويكرد دسپوتيس در مقايسه با رتبه بندي سازمان ملل، تغييرات بسيار زيادي را در رتبه ي بعضي از كشورها ايجاد كرده است. نهايتا با ارايه يك مدل ناپارامتريك كه روي اوزان مولفه هاي شاخص توسعه ي انساني محدوديت هايي مي گذاريم، مشكلات رويكرد دسپوتيس را رفع مي كنيم. كلمات كليدي: شاخص توسعه انساني، تحليل پوششي داده ها، برنامه ريزي آرماني و محدوديت اوزان.

Abstract In 1990, the United Nations Development Program introduced the Human Development Index (HDI) which ever since is published annually in the Human Development Report. Human Development Index is considered as a composite index, and one of the most important parameters for comparing developed countries. In this paper, the assessment of the HDI is reconsidered based on data envelopment analysis (DEA). Human development is benchmarked on the basis of empirical observations of best practice countries. First, in this paper, the despotis approach is applied to the countries of the regional aggregate of Asia and the Pacific. We observe that the despotis approach results in comparable ranking UNDP created in the ranking of countries has more changes. Finally, a nonparametric model is presented that puts restrictions on the weights of the components of the human development index, to solve problems of the despotis approach.