جايگاه مفهوم لوگوس در انديشه برابري و نظام جهاني رواقي

The Status of the Concept of Logos in the Idea of Equality and the Stoic World Order

می‌توان گفت كه نخستین بخش عمده‌ فلسفه‌ رواقی، منطق نظریه‌ لوگوس است. این اصل كه مفهوم قانون طبیعی از آن تعبیر می‌شود، بیشترین سهم فرهنگ یونان در میراث اندیشه‌ی بشری است. لوگوس در اندیشه‌ی رواقی نظم عقلانی حاكم بر عالم یا ساختاری است كه نظام عقلانی عالم را نشان می‌دهد. این اصل عقلانی در زمینه‌های مناسب به صورت آتش یا خدا توصیف می‌شود. از دیدگاه رواقیون طبیعت تبلور یك قانون عام یعنی فراگیر و جهان‌شمول است و این قانون واحد كه متعالی‌ترین قاعده‌ كلی است، مبنای نظری اندیشه‌ی برابری و نظام جهانی در تفكر رواقی است. مقاله‌ حاضر در صدد است تا با رهیافت مضمون‌گرا این فرضیه را به آزمون بگذارد كه مفهوم لوگوس یا قانون ازلی و ابدی از تفكر پیش‌سقراطی (خصوصاً اندیشه‌ی هراكلیت) به عصر یونانی‌مآبی و اندیشه‌ی رواقیون، راه پیدا كرده و ضمن تكامل این مفهوم، پایه‌ی نظری مفاهیمی هم‌چون برابری و نظام جهانی در این مكتب را شكل داده است. این مقاله با روش توصیفی و تحلیلی به نگارش در آمده است.

It can be said that the first major part of stoicism is the logic of Logos theory. This principle, from which the concept of natural law is interpreted from, is the largest contribution of Greek culture to the human thinking heritage. In Stoicism, Logos is the rational order governing the world or the structure that indicates the rational order of the world. This rational principle is described as fire or God in appropriate contexts. From the Stoics’ point of view, the nature is the crystallization of a general, i.e., comprehensive and cosmopolitan, law; and this single law that is the most supreme general law, is the theoretical basis of egalitarian idea and the world order in Stoicism. The present article seeks to put to test, with the contextualistic approach, the hypothesis that the concept of Logos or the eternal law has found its way from the a priori thought of Socrates (specially the Heraclitus idea) to Hellenistic age and Stoics’ idea and, while evolving this concept, it has formed the theoretical basis of concepts such as equality and the world order in this school. This article has been written with the descriptive-analytical method.