ريشه يابي عوامل موثر بر قيام ابومسلم خراساني در قيامهاي علويان

The effective roots of Abu Moslem Khorasani’s movement in Alaviyan’s movements

انگيزه و اهداف يك قيام بيش از هر چيز، مبين و روشنگر آبشخور فكري، مذهبي و اجتماعي آن قيام مي باشد كه ريشه قيامهاي قبلي را مورد بررسي قرار دهد و آنها را به نتيجه مورد نظر خود برساند. به عبارت روشن تر، اهداف و انگيزه قيام، صورت زباني و آشكار عقايد پنهان و افكار مخفي در پشت قيام به حساب مي آيند كه شرايط را براي آن قيام محيا و آماده مي سازند. ابومسلم خراساني كه در مورد اصل و نسب او در منابع به صورت ضدّ و نقيض بحث شده است، خدمتگزاري خاندان عيسي بن معقل عجلي را داشت كه ارادت خاصي به تشيّع داشتند و از همين طريق با قيامهاي علويان آشنايي پيدا كرد و رهبري قيام را بر عهده گرفت و كار او از اين به بعد بالا گرفت و خود را طرف دار قيامهاي علويان نشان داد و حتي در بيشتر مناطق امپراطوري به منظور حمايت از علويان دست به كشتار مخالفان زد. او در چنين شرايطي با شمّ سياسي بالاي خود و با نشان دادن ماهيّت عدالت طلبانه قيام، توانست از قيامهاي علويان كه سراسر امپراطوري امويان را متزلزل ساخته بودند، بهره-برداري نمايد. قيامهاي علويان و اشخاصي چون زيد بن علي، يحيي بن زيد و عبدالله بن معاويه بن جعفر طالبي به دليل ناهماهنگ بودن و نبود زمان كامل براي قيام به نتيجه مورد نظر خويش نرسيدند و در پيشبرد اهداف خود ناموفق بودند. به همين دليل، به شخصي نياز پيدا شد كه بتواند با ريشه يابي اين قيامها، آنها را همسو با اهداف موردنظر خويش كه نابودي خاندان اموي بود، به حركت درآورد و اين شخص ابومسلم خراساني بود كه توانست با حركت در حاشيه و دوري جستن از صحنه هاي نظامي و جنگي و سازماندهي اوليه پنهاني حركت خود، ثمره اين قيامها را به نفع خود به نتيجه برساند.

The most important point in a upraising is motions and aims that are explanatory and illuminating for social, cultural and religious recourses which illustrate roots of other upraising and would conclude to a result. In clearer words, aims and motions are verbal aspect and apparent hidden ideas and covert thoughts of that upraising that are behind it and prepare situation for the insurrection. Abu Moslem Khorasani who speak contradictory through his parentages in resources, dedicated to serve Isa Ebn Ma’qal A’jali’s family and had special devotion on Shia religion and from this way became familiar with Alaviyan’s uprisings and became responsible to leading a insurrection, and eventually he shown himself as a supporter of Alaviyan’s upraising, and for supporting Alaviyan he even killed oppositions groups in the majority of areas in the Empire. He in this situation with his high political sense and with showing the justice’s nature of upraising could exploit from Alaviyan’s insurrection that made the whole Empire unsteady. Alaviyan’s upraising and other people’s insurrection such as Zeid Ebn Ali, Yahya Ebn Zeid and Abdullah Ebn Moa’viye Ebn Ja’far Talebi did not obtain the under mind results because of inharmonic and time shortage, and they were unsuccessful for achieving their success. For this reason, there was a need for a person who could find the roots of these insurrections and coordinated with its aims that was destroying Omaviyan’s family, and this person was Abu Moslem Khorasani who with stirring in margins, avoiding from battlefields and organizing his first hidden movement could take advantage from these upraisings.