گونه‌شناسي رويكردهاي آموزه مهدويت درچارچوب ظرفيت تمدني

Typology of approaches of Mahdaviyyatteachings in the framework of civilizational capacity

آموزه‌ مهدويت، بخشي مهم از انديشه اسلامي است كه مي‌تواند از طريق ترسيم آينده‌اي دست‌يافتني در شكل‌ دادن به جوهره و روح حاكم بر تمدن جديد اسلامي، نقش‌آفرين باشد و به مثابه يك «ستاره راهنما»، راهنماي جوامع اسلامي به سوي جامعه كمال‌يافته و برخوردار از تمدن آرماني به شمار آيد. اين آموزه در پيروزي، تثبيت و بقاي انقلاب اسلامي ايران نيز نقشي موثر داشته است. در سال‌هاي پس از پيروزي انقلاب، در ميان اساتيد و صاحب‌نظران حوزه مهدويت، رويكردهاي مختلفي شكل گرفته كه با توجه به جهت‌گيري تمدني انقلاب اسلامي، هر يك از اين رويكردهاي مهدوي مي‌تواند از ظرفيت ويژه خود براي تحقق اين تمدن بهره گيرد. نوشتار حاضر با بررسي منابع مكتوب و چندرسانه‌اي و مصاحبه با صاحب‌نظران اين حوزه، از طريق روش كيفي «تحليل پديدارشناسي تفسيري (IPA)» و با كمك تكنيك «گونه‌شناسي»، به دنبال پاسخ به اين پرسش محوري است كه با مبنا قرار دادن جهت‌گيري تمدني انقلاب اسلامي، رويكردهاي شكل گرفته پس از انقلاب از نظر ظرفيت تمدني چگونه گونه‌شناسي مي‌شوند؟ به عبارتي ديگر، هر يك از رويكردهاي مهدويت _ كه پس از انقلاب اسلامي پديد آمده‌اند _ براي تحقق رويكرد تمدني انقلاب اسلامي چه ظرفيتي دارند؟

Mahdaviyyat doctrine is a major element of Islamic thinking that can play its role by illustrating an achievable future in forming the essence of Islamic civilization. This doctrine can be a guiding star to lead the Islamic societies toward well developed ones that enjoy ideal civilization. This doctrine has had an effective role in the Islamic Revolution of Iran’s victory, establishment and survival. The following years of the revolution, different approaches toward Mahdaviyyat has been taken by different scholars and authorities of Mahdaviyyat. All these approaches can help the Islamic civilization to be fulfilled. The present writing, after analyzing the written and multimedia sources and interviewing the authorities of Mahdaviyyat, using the qualitative method of IPA and with the help of typology technique, is looking for the key question that, how can the approaches formed after revolution towards Mahdaviyyat be analyzed typologically regarding the civilizational capacities? Or in other words, what capabilities does each of these approaches have to fulfill the civilizational approach of the Islamic Revolution?