اثر تنش قطع آبياري و محلول‌پاشي اسيدساليسيليك بر رشد، عملكرد و اجزاي عملكرد سه رقم گلرنگ بهاره

Effect of cut irrigation tension and foliar application of salicylic acid on growth, yield and yield components of three safflower cultivars

تنش خشكي يكي از عوامل محدود كننده رشد محصولات زراعي است و تركيباتي مانند اسيدساليسيليك قادرند تحمل به خشكي را در گياهان تحت تاثير قرار دهند. در اين پژوهش اثر تنش قطع آبياري و محلول‌پاشي اسيدساليسيليك بر رشد، عملكرد، اجزاي عملكرد و درصد روغن سه رقم گلرنگ در ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي گريزه سنندج، به صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار مطالعه شد. تيمار آبياري در اين آزمايش به عنوان فاكتور اصلي در سه سطح: آبياري كامل به عنوان شاهد، اعمال قطع آبياري در مرحله رشد رويشي و اعمال قطع آبياري در مرحله رشد زايشي و سه رقم گلرنگ سينا، فرامان و محلي اصفهان و اسيدساليسيليك در سه سطح: بدون محلول‌پاشي، 50 ميلي‌گرم در ليتر و 100 ميلي‌گرم در ليتر به صورت محلول‌پاشي در ابتداي مرحله رشد رويشي به عنوان فاكتورهاي فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد كه اعمال قطع آبياري باعث كاهش وزن خشك بوته، تعداد شاخه اوليه، عملكرد دانه، تعداد كاپيتول در بوته، تعداد دانه دركاپيتول، وزن هزار دانه و درصد روغن گرديد. رقم فرامان از بيش‌ترين تعداد شاخه اوليه (33/14) و رقم سينا از بيش‌ترين تعداد دانه در كاپيتول (30/31) و رقم محلي اصفهان از كم‌ترين تجمع ماده خشك بوته (80/22 گرم) برخوردار بودند. از سوي ديگر محلول‌پاشي اسيدساليسيليك با غلظت 100 ميلي‌گرم در ليتر باعث افزايش تعداد شاخه اوليه و وزن هزار دانه و در رقم فرامان سبب افزايش عملكرد دانه (1502 كيلوگرم در هكتار) و تعداد كاپيتول در بوته (58) گرديد. وزن خشك بوته، تعداد دانه دركاپيتول و درصد روغن تحت تاثير معني‌دار محلول‌پاشي اسيدساليسيليك قرار نگرفتند.

Drought tension is one of the main factors restricting the growth of crop plants and compounds such as salicylic acid can affect drought tolerance in plants. In this research the effect of cut irrigation tension and foliar application of salicylic acid on growth, yield, yield components and oil percentage of three safflower cultivars was studied in a split-plot factorial layout with randomized complete blocks design with three replications in Agriculture and Natural Resources Research Station in Gorizeh Sanandaj. In this experiment irrigation treatment as the main factor in three levels: total irrigation as control, cut irrigation practices at vegetative stage and cut irrigation practices at reproductive stage and three cultivars of safflower Sina, Faraman and Isfahan landrace and three levels of salicylic acid: without foliar application, 50 milligram per liter and 100 milligram per liter as foliar application were considered in sub-plots at the beginning of vegetative stage .The results showed that cut irrigation practices caused reduction in plant dry weigh, primary branch number, grain yield, number of capitol in plant, number of seed in capitol, one thousand-grain weight and oil percent. Faraman cultivar had the highest number of primary branch (14/33) and Sina cultivar the highest number of seed per Capitol (31/30) and the lowest amount of plant dry biomass (22/80) was allocated to Isfahan landrace cultivar. On the other hand foliar application Salicylic acid by concentration 100 milligram per liter led to the increasing the primary branch number and one thousand-grain weight and in Faraman cultivar caused increasing the grain yield (1502 kilogram per hectare) and the number of capital per plant (58). Plant dry weight, number of seeds per capitol and oil percentage were not affected significantly by foliar application of salicylic acid.