رتبه‌بندي قدرت ملي كشورهاي خاورميانه با استفاده از تصميم گيري چندشاخصه جبراني

National power rankings Middle East using Multiple Attribute Decision Making

مطالعه و تبيين ساختار نظام قدرت منطقه‌اي در مناطق مختلف جغرافيايي كره زمين، كمك موثري به آگاهي و شناخت كشورها و قدرت‌هاي منطقه‌اي مي‌كند. رده‌بندي اين گونه كشورها بر اساس قدرت ملي، شناخت آنها را تسهيل مي‌كند. با مشخص كردن جايگاه كشورها و تعيين قدرت‌هاي برتر يا فروتر در اين ساختار نظام قدرت منطقه‌اي، كنش‌ها و تعاملات منطقه‌اي با شفافيت بيشتري انجام خواهد شد و اين موضوع تصميم‌سازان و سياستمداران كشورها را در راه تحقق اهداف ملي و صيانت از منافع ملي ياري خواهد رساند. از اين رو تلاش‌هاي متعددي از سوي دانشمندان و صاحب‌نظران جغرافياي سياسي و ژيوپليتيك جهت سنجش و مقايسه قدرت ملي كشورها در قالب روش‌ها و مدل‌هاي مختلف صورت گرفته است. اما همه آنها از منظر يك يا چند متغير يا بعد محدود، كشورهاي جهان را رتبه‌بندي و مقايسه نمودند و هيچ‌گاه منعكس كننده قدرت ملي جامع و فراگير كشورها نبوده‌اند. در اين پژوهش به روش توصيفي تحليلي، جايگاه قدرت ملي كشورهاي خاورميانه با استفاده از روش تصميم‌گيري چند‌شاخصه جبراني مورد بررسي قرار مي‌گيرد. به اين منظور تكنيك انتروپي تعديل شده براي تعيين وزن شاخص‌ها و با كاربرد روش‌هاي TOPSIS, SAW ELECTRA براي بررسي و رتبه‌بندي گزينه‌ها در مورد مطالعه‌ي قدرت ملي كشورهاي خاورميانه، مورد استفاده قرار مي‌گيرند. پس از تحليل حساسيت بر روي پارامترها و شاخص‌ها، نتايج مورد بررسي قرار مي‌گيرند. مدل‌هاي مورد استفاده براي سنجش و مقايسه قدرت ملي كشورها در اين پژوهش، از سوي نگارندگان ارايه شده و از نوآوري‌هاي تحقيق به حساب مي‌آيد. اين مدلها از نظر روش كار و تعداد و تركيب متغييرها و شاخص‌هاي موثر بر قدرت ملي نسبت به مدل‌هاي پيشين برتري دارد. نتايج نهايي حاصل شده از اين پژوهش نشان مي‌دهد، در منطقه خاورميانه سه سطح قدرت قابل تشخيص است؛ قدرت‌هاي درجه اول به ترتيب شامل: تركيه، ايران. قدرت‌هاي درجه دوم به ترتيب شامل: اسراييل، عربستان و مصر. قدرت‌هاي درجه سوم به ترتيب شامل: سوريه، اردن، امارات، لبنان، عمان، عراق، كويت، يمن، بحرين و قطر مي‌باشند.

Study and explain the regional power structure in different geographical regions on earth and help to create awareness and understanding of the countries and regional powers. The classification of countries according to national power, to facilitate their understanding .But all of them are limited in terms of one or more variables or later, the world ranking and comparing national power never reflect a comprehensive overview of countries. In this study, the position of national power in the Middle East countries using Multiple Attribute Decision Making compensation will be reviewed. In order to determine the parameters for the modified entropy techniques and methods; SAW, TOPSIS, ELECTRA, to evaluate and rank the options in the study of national power, the Middle East, are used. The sensitivity analysis on the parameters, the results are examined. Models used to measure and compare national strength in this study was provided by the authorʹs research and innovation counts. Methods and compositions of the models and variables and parameters influencing national power is superior than previous models. Final results of this study show that, in the region of three levels detectable power is primarily the powers including Turkey, Iran. Second powers order, including Israel, Saudi Arabia and Egypt. Third powers order including Syria, Jordan, UAE, Lebanon, Oman, Iraq, Kuwait, Yemen, Bahrain and Qatar respectively.