محورها و مصاديق حقوق شهروندي از منظر امام خميني(ره)

‍Citizenship Rights in Imam Khomeini Viewpoints

حقوق شهروندی علیرغم قرابت‌هایی كه با حقوق بشر دارد، ولی از آن متمایز است. حقوق شهروندی دلالت بر مجموعه حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی دارد كه افراد به سبب عضویت در یك دولت ـ ملت از آن برخوردار می‌شوند و توسط قانون از آن حقوق پاسداری و حمایت می‌گردد. سابقه برخورداری شهروندان از این حقوق اگرچه به ظهور دولت- ملت‌های مدرن بازمی‌گردد اما صورتبندی آن توسط اندیشمندان سیاسی و حقوقی و ورود آن در قوانین كشورها، به خصوص كشورهای جهان سوم، سابقه كمتری داشته و عمدتاً به دهه‌های اخیر مربوط می‌شود. مدعایی كه در این مقاله در پاسخ به این پرسش كه حقوق شهروندی چه جایگاهی در نزد بیانگذار جمهوری اسلامی داشته است، دنبال می‌شود این است كه با وجود سابقه اندك حقوق شهروندی در ایران و با وجود شرایط خاص جامعه ایران در ابتدای پیروزی انقلاب، حقوق شهروندی در نزد امام خمینی، مساله و دغدغه‌ای جدی بوده است و علیرغم آنكه ایشان از این مفهوم در آتار و بیانات خود استفاده نكرده‌اند ولی محورها و مصادیق آن در سیره نظری و عملی ایشان مورد تاكید و توجه ویژه بوده است. این توجه می‌تواند در شرایط فعلی جامعه ایران راهگشای بسیاری از مشكلات این حوزه باشدكلیدواژه‌ها: امام خمینی(ره)، حقوق شهروندی، حقوق مدنی، حقوق سیاسی، حقوق اجتماعی

Despite the similarities of citizenship right with human rights, but it is distinct.  Citizenship rights implies a set of civil, political and social rights that people get it because they have become a nation-state member and those rights safeguard and protect by law.  Although the having of the citizens of these rights, back to the emergence of modern nation-states but  theorizing about it by political and legal scholars and its inclusion in the legislation of countries, especially developing countries, have less experience and are related to recent decades. A claim in this paper in response to the question of what is the position of citizenship rights in Islamic Republic funder view, is: despite little history of citizenship rights in Iran and the Iranian special conditions at the beginning of the revolution, citizenship rights at the Imam Khomeini is the serious concern; and although he did not use this concept in his statements, but its axes and objects in theoretical and practical manner was Particular attention and emphasized. This attention in the current situation in Iran could be helpful for many of the problems in this field.