جايگاه و ضرورت اخلاق محوري در تقنين قوانين و مقررات مربوط به خانواده

The Position and Necessity of Ethical Centrality in Legislating the Laws and Regulations Related to Family

پژوهش حاضر مترصد پاسخ‌گويي به اين سوال است كه آيا مقنن مي‌تواند اخلاق را در قلمرو حقوق وارد نموده و در تقنين قوانين و مقررات مربوط به خانواده، آموزه‌هاي اخلاقي را در قالب قانون درآورد؟ پاسخ‌گويي به اين سوال در گرو تبيين ضرورت اخلاق محوري در حوزه خانواده با توجه به ويژگي‌هاي خاص خانواده و روشن شدن مفاهيم اخلاق و حقوق و وجه مميز آن دو است. به تبع ويژگي‌هاي خاص خانواده چون خصوصي بودن حريم خانواده و عاطفي بودن، تضمينات حقوقي در اين حوزه كاركرد مطلوب خود را ندارد و حفظ بنيان خانواده، در گرو اخلاق مداري اعضا خواهد بود. از سويي، با توجه به اينكه از ويژگي‌هاي قاعده حقوقي برخورداري از ضمانت اجراست، قانون‌گذار نمي‌تواند مستقيماً آموزه‌هاي اخلاقي را در قالب قانون به تصويب برساند. از اين‌رو مقنن، پيش‌بيني نهاد داوري و تدوين قواعد تكميلي را به‌عنوان دو راهكار عمده براي تعبيه اخلاق در ساختار حقوقي خانواده، برگزيده است.

The present study intends to provide answer for the question that whether legislators are able to enter ethics to the realm of law and establish ethical teachings in a law framework when legislating the laws and regulations related to families. Answering this question depends on illustrating the ethics-centered necessity in the field of family based on specific features of family and also clarifying the concepts of ethics and rights as well as the distinctions between both of them. As a result of specific features of families such as having family privacy and being emotional, the legal guarantees of this field lack the desired function and protecting the foundation of the family depends on moral-based behavior of the members. On the other hand, according to the fact that one of the characteristics of legal regulations is legal sanction, legislator cannot directly approve ethical teachings in a legal framework. Therefore, the legislator has adopted prediction of the judgment institution and development of supplementary rules as two major strategies to include ethics in the legal structure of family.