عوامل موثر بر رفتار پيشگيري از توليد پسماند خانگي خانوارهاي روستايي شهرستان قزوين

Factors Affecting the Household Waste Prevention Behavior of Rural Households in Qazvin County of Iran

تحقيق توصيفي- همبستگي حاضر با هدف بررسي عوامل موثر بر رفتار پيشگيري از توليد پسماند خانگي خانوارهاي روستايي شهرستان قزوين صورت گرفت. جامعه آماري تحقيق شامل كليه خانوارهاي روستايي شهرستان قزوين بود (31338=N)؛ و حجم نمونه با استفاده از رابطه كوكران برابر با 247 خانوار محاسبه و از طريق روش نمونهگيري چندمرحله‏اي تصادفي انتخاب شد. «رفتار پيشگيري از توليد پسماند خانگي» از طريق شاخصسازي تركيبي مركب از هفده گويه در قالب طيف ليكرت سنجيده شد. همچنين، از روش هاي آماري ضرايب همبستگي پيرسون و اسپيرمن، تحليل رگرسيون و آزمون‌هاي مقايسه ميانگين ناپارامتري كروسكال واليس و من‌ويتني براي تحليل داده ها استفاده شد. نتايج نشان داد كه بين سن، مسيوليتپذيري زيست محيطي، مشاركت اجتماعي، اعتماد اجتماعي و منزلت اجتماعي و «رفتار پيشگيري از توليد پسماند خانگي» رابطه مثبت و معني دار وجود دارد. همچنين، تحصيلات، درآمد، تعداد افراد خانوار و دانش با «رفتار پيشگيري از توليد پسماند خانگي» رابطه منفي و معنيدار دارند. تحليل رگرسيوني گام به گام نيز نشان داد كه شش متغير سن، اعتماد اجتماعي، مشاركت اجتماعي، درآمد، مسيوليتپذيري زيستمحيطي و منزلت اجتماعي 57 درصد از واريانس رفتار پيشگيري از توليد پسماند خانگي زنان روستايي را تبيين مي‌كنند.

This descriptive-correlational study aimed at investigating factors affecting the household waste prevention behavior of rural households in Qazvin County of Iran. The statistical population consisted of all the rural households of the county (N=31338), out of which 247 households were selected by means of Cochran sampling formula in randomized multi-stage sampling method. The ʹhousehold waste prevention behaviorʹ was measured by a composite index consisting of 17 items in Likert-scale type. In addition, for the purpose of data analysis, the statistical analytical methods including correlational coefficients, regression analysis and nonparametric compare mean tests of Mann-whitney and Kruskal-Wallis were applied. The study analyses showed that age, environmental responsibility, social participation, social trust and social status had significant positive correlations with household waste prevention behavior; in contrast, education level, income, household size and knowledge had negative relations with that. Multiple regressions analysis showed that six variables including age, social trust, social participation, income, environmental responsibility, and social status of the rural women explained 57 percent of household waste prevention behavior variance.