بررسي فاكتورهاي خطر قلبي عروقي و سندروم متابوليك در جانبازان جنگ با بيماري استرس مزمن ناشي از تروما و گروه شاهد آن‌ها در استان زنجان سال 91-1390

Comparison of Cardiovascular and Metabolic Syndrome Risk Factors among War Veterans Suffering from Post Traumatic Stress Disease with Normal Healthy Men in Zanjan

زمينه و هدف: جانبازان جنگي، به دليل معلوليت‌هاي موجود و نيز وضعيت رواني خاص، از گروه‌هاي در معرض خطر براي بيماري‌هاي قلبي عروقي محسوب مي شوند. اين مطالعه، به منظور ارزيابي فاكتورهاي خطر بيماري‌هاي قلبي عروقي و سندروم متابوليك در بين جانبازان جنگي در زنجان، در سال 1390 پايه‌ريزي و انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه بر روي 360 مرد، شامل: 120 فرد جانباز مبتلا به بيماري استرس مزمن ناشي از تروما (PTSD) و120 مرد جانباز داراي افسردگي اساسي (MDD) و بدون PTSDو 120 نفر مرد سالم، به عنوان گروه شاهد، انجام شد. از طريق مصاحبه و معاينه، فرم اطلاعاتي: شامل وضعيت دموگرافيك و شاخص‌هاي آنتروپومتريك، جهت كليه افراد تكميل و اندازه‌گيري سطح سرمي قند، تري‌گليسريد سرم و توتال كلسترول و كلسترول با دانسيته بالا(HDL)، انسولين سرم و آنزيم‌هاي كبدي در حالت ناشتا و در يك آزمايشگاه انجام شد. در نهايت ميزان فراواني ريسك فاكتورهاي قلبي عروقي و سندرم متابوليك سنجيده و در بين گروه‌ها مقايسه شد. يافته‌ها: در اين مطالعه، شيوع سندرم متابوليك در افراد جانباز با PTSD، 2/29 درصد و در افراد جانباز افسرده بدون PTSD، 5/27 درصد بود كه نسبت به گروه شاهد (3/18 درصد)، بالاتر بود. 4/18 درصد جانبازان با PTSD ، در برآورد خطر 10 ساله ابتلا به حوادث قلبي عروقي، با استفاده از سيستم امتيازدهي فرامينگهام پرخطر محسوب مي‌شدند كه به مراتب بيش از دو گروه ديگر بود (001/0=P). بيشترين فاكتور خطر در جانبازان با PTSD، افزايش وزن و چاقي بود كه 58 درصد افراد را شامل مي‌شد. نتيجه‌گيري: درصد شيوع سندرم متابوليك در افراد جانباز با PTSD به مراتب بيش از جمعيت عمومي و ديگر افراد جانباز است. اين مسيله توجه خاص به تغيير شيوه زندگي و نيز آموزش اين افراد را براي پيشگيري از بيماري هاي قلبي عروقي، يادآور مي شود. واژگان كليدي: فاكتورهاي خطر قلبي عروقي - سندروم متابوليك -جانبازان جنگ،PTSD

Background and Objective: It seems that war veterans are at increased risk of cardiovascular diseases due to their existing disabilities and special mental and psychological conditions. This study was performed to evaluate the risk of cardiovascular disease and the prevalence of metabolic syndrome among Iran-Iraq war veterans living in Zanjan in 2011. Materials and Methods: 360 men including 120 war veterans with post-traumatic stress disorder (PTSD), 120 war veterans with major depression and 120 normal healthy men as the control group comprised this descriptive study and data was collected concerning their past medical history along with a comprehensive physical examination. The participants’ anthropometric index was measured by standard methods. Serum glucose, triglycerides, total cholesterol, HDL-cholesterol, insulin and liver enzymes were measured for all the participants after at least 12 hours of fasting and ten-year risk estimation for cardiovascular events was performed via Framingham scoring system. Finally, the prevalence of cardiovascular risk factors and metabolic syndrome was compared among the groups. Results: The prevalence of metabolic syndrome in war veterans with and without PTSD was 29.2% and 27.5%, respectively, which was higher than the control group (18.3%). 18.4% of war veterans with PTSD was estimated to be of high risk for cardiovascular events in upcoming ten years which means higher than the other two study groups; namely in war veterans without PTSD and normal subjects, respectively. The most common risk factor in veterans with PTSD was overweight and obesity as found in 58% of them. Conclusions: Prevalence of metabolic syndrome in veterans with PTSD is higher than general population and they are at higher risk for cardiovascular events. Special attention to improve lifestyle and educational programs for prevention of cardiovascular disease is suggested. Keywords: Cardiovascular Risk Factors, Metabolic Syndrome, War Veterans