ازدواج جادويي در هفت پيكر نظامي مقايسۀ تطبيقي قهرمانان اسطوره اي ايران و يونان و كاركرد مشترك نجوم و كيمياگري در روايت هفت پيكر

A Magical Marriage in the Haft Peykar of Nezami A Comparative Study of Mythical Heroesof Iran and Greeceand the Joint Function of Astronomy and Alchemyin the Narrativeof Haft Peykar

نظامی با دانش گسترده اش در ستاره شناسی، كیمیاگری و قصص اساطیری، در منظومۀ هفت پیكر داستانی رمزی و شگفت می آفریند كه در هر خوانشی می تواند بعد و رنگی تازه از خود به نمایش بگذارد. بهرام گور قهرمان روایت نظامی است كه با گذر از مراحل هفت گانه به خودشناسی و كمال درون می رسد و این فرایند فردیت با ازدواج با دختر پادشاه ایران در روز جمعه پایان می یابد. بهرام (مریخ ) با شاهدخت ایرانی (زهره ) پیوند می یابد و كمال بهرام از آنجا حاصل می شود. ازدواج جادویی تعادلی بین جانب مردانه و زنانۀ روح است. ازدواج مقدس (Hieros Gamos) به معنی اتحاد میان خدا و خدابانو و یا موجودی الهی و انسان و گاه به طور خاص وحدت بین شاه و الهه است. در كیمیاگری ستارۀ زهره با نشانۀ و مریخ با نشانۀ مشخص شده اند. زهره متعلق به فلز مس است و علامت آن خورشیدی است كه صلیبی در زیر دارد و علامت مریخ كه فلز مربوط به آن آهن است، خورشیدی است كه صلیبی در بالا دارد. وقتی این دو ستاره یكی می شوند، تعادل و كمال به جان بازمی گردد. در داستان نظامی این ازدواج جادویی با پیوند بهرام و شاهدخت ایرانی به ثمر می رسد. مقالۀ حاضر بر آن است تا ضمن تبیین بحث ازدواج جادویی در كیمیاگری و اسطوره شناسی از یكی از ساحت های پنهان و پوشیده داستان هفت پیكر پرده برگیرد و با تكیه بر قابلیت-های سمبولیك متن و دیدگاه های روان شناسانۀ كارل گوستاو یونگ، برداشتی تازه از این روایت اسرارآمیز ارائه دهد.

With hisextensiveknowledgeof mythologicalstories, astronomy andalchemy, Nezamicreatesin Haft Peykara mysterious narration, which offers new dimensions and colors in every reading.Bahrām-eGōr, the hero ofNezami’s narration, goes through sevenstages toachieveself-knowledgeand perfection. This process ofindividualityterminateson a Friday by his marriage withthe Iranian Princess. Bahrām’s (Mars) marriagewith Iranian Princess (Venus) leads to his perfection from this point onward.A magical marriage is a balance between the male and female spirits.A sacred marriage (HierosGamos) is a union betweenagod and agoddess or a divine creature and ahuman being and often between aking and a goddess in particular. In alchemy, Venus and Mars are each symbolized with distinctive signs and each is in connection with a metal.Venus is associatedwith copper and symbolized with the sign of a sun with a cross underneath. Mars is associated withiron, and is symbolized with the sign of a sun with a cross above it. When these two stars become united, balance restoresagain to the life. In Nezami’s narration, the magical marriage is achieved by the marriage bond between Bahrām and the Princess. The purpose of this article is to clarify the issueof magical marriage in alchemy and mythology, and to unveil one of the hidden aspects of the story of the Haft Peykar. In addition, this article aims at offering a new version of perception of this magical narration with the help of symbolic possibilities of the passage and psychological viewpoints of Carl Gustav Jung.