سياست خارجي تركيه در قبال جمهوري اسلامي ايران(2014-1979)؛ با تاكيد بر مفاهيم دوگانه امنيت

Turkish Foreign Policy toward Iran; Emphasizing on Dual Concepts of Security

سياست خارجي تركيه در قبال جمهوري اسلامي ايران به عنوان يكي از همسايگان تاثيرگذار منطقه‌اي همواره از اهميت زيادي براي مطالعه برخوردار بوده است. اين سياست كه متاثر از عوامل ثابت و متغير داخلي و منطقه‌اي بوده و در دهه هاي اخير فراز و نشيب هايي را تجربه كرده است، از ديدگاه هاي مختلف نظريه هاي روابط بين الملل تحليل و تبيين شده است. اما اين مقاله با بكار گيري دو مفهوم امنيتي شدن و امنيت زدايي تلاش مي‌كند سياست خارجي تركيه در قبال ايران و تغييرات آن خصوصا پس از به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه را تحليل كند. در اين راستا، فرضيه اصلي مقاله اين است كه تغييرات سياست خارجي تركيه در قبال ايران در سال‌هاي اخير در نتيجه امنيت زدايي از مسايل داخلي و خارجي شكل گرفته است. هرچند روند امنيت زدايي در تركيه خود از پيامد هاي روند دستيابي به عضويت در اتحاديه اروپا و به قدرت رسيدن حزب عدالت و توسعه در سال 2002 مي‌باشد. روندي كه تا پيش از وقوع انقلاب هاي عربي بر روابط دو كشور حاكم بود، ولي پس از وقوع انقلاب‌هاي عربي به ويژه بحران سوريه امكان حركت از نقطه امنيت زدايي به سوي امنيتي شدن در روابط دو كشور دوباره ظاهر شد. بر اين اساس، مقاله پيش رو، چگونگي حاكم شدن سياست امنيت زدايي بر روابط دو كشور و امكان بازگشت روند امنيتي شدن در نتيجه تحولات اخير جهان عرب خصوصا بحران سوريه را بررسي مي‌كند. يافته هاي مقاله حاكي از آن است كه علي رغم تشديد رقابت منطقه‌اي تركيه با ايران در پي تحولات جهان عرب، آنكارا تمايلي به امنيتي شدن دوباره روابط خود با ايران ندارد. روش تحقيق در اين مقاله تحليلي- توصيفي است.

This paper aims to answer this main question that how recent Turkish foreign policy toward Iran can be analyzed? In this regard, this paper tries to analyze Turkish foreign policy toward Iran in terms of dual concepts of securitization and desecuritization. In this respect, the hypothesis of this article is that over the recent years, Turkey’s foreign policy towards Iran have been formed based on desecuritization of domestic and foreign issues. Turkey’s internal problems extensively had influenced Turkish foreign policy toward Iran in the past. However, in the first decade of the 21st century, this strategy was transmitted to desecuritization process. In fact, this change in Turkey is a consequence of the process of the country’s accession to the EU and the Justice and Development Partyʹs rise to power, in 2002. Desecuritization has been the dominant trend in the two states’ relations before the Arab revolutions. However, after the Arab revolutions, particularly following the Syrian crisis, there has been a possibility to move from desecuritization to securitization.