ايران و امريكا در عراق: تنوع كنش‌ها

Iran and the U.S. in Iraq: Different Interactions

روابط ايران و امريكا در طول دهه‌هاي گذشته با تضادهاي ايديولوژيك و منازعات و رقابت‌هاي استراتژيك مهمي همراه بوده است. رقابت‌هايي كه به‌خصوص در منطقه خاورميانه تشديد شده و در برخي مواقع دو كشور را در آستانه رويارويي مستقيم نظامي قرارداده است. با اين حال، نوع روابط ايران و امريكا در حوزه عراق، الگوي متفاوتي را نشان مي‌دهد و بيانگر فاصله گرفتن دو طرف از منازعات و رقابت‌هاي استراتژيك كلان و تمايل به برخي همكاري‌هاي ضمني و غيرمستقيم در اين حوزه است. برخلاف دو ديدگاه كلان عمده مطرح شده در مورد روابط ايران و امريكا در عراق، يعني تعاملات و همكاري‌هاي استراتژيك تمام‌عيار دو طرف يا رقابت و رويارويي كامل طرفين در عراق، در اين نوشتار بر اين موضوع تاكيد مي‌شود كه به رغم تضادهاي ايديولوژيك و منازعات و رقابت‌هاي استراتژيك ايران و امريكا در خاورميانه و تداوم نسبي رقابت‌ها در حوزه عراق، تنگناها و محدوديت‌هاي ژيوپليتيك اين حوزه و مواجه شدن تهران و واشينگتن با برخي تهديدات مشترك، دو كشور را به سمت نوعي از همكاري‌هاي ضمني و غيرمستقيم سوق داده است. در نتيجه با متاثر شدن اهداف و رقابت‌هاي استراتژيك ايران و امريكا در عراق از چالش‌ها و تهديدات نوظهور ناشي از محيط ژيوپليتيكي خاص عراق و تغييرات آن، بسترهاي مهمي براي همكاري ضمني بين ايران و امريكا در اين حوزه بروز يافته است.

Iran-US relations have experienced many important ideological conflicts and strategic rivalries during the last two decades. These rivalries particularly intensified in the Middle East region and sometimes led the two countries into the verge of direct military confrontation. However, the kind of Iran-US relations in Iraq shows a different pattern suggesting a tendency for discarding macro strategic rivalries and engaging into some implicit and indirect cooperation by the two sides. Contrary to the two existing views on Iran-US relations in Iraq namely, full-scale strategic interactions and cooperation and their complete rivalry and confrontation, this article argues that despite ideological conflicts and strategic rivalries between the I.R. Iran and the U.S. in the Middle East and their relative competition in Iraq, geopolitical constraints in this field and the existence of common threats facing both Tehran and Washington have led the two countries to a kind of implicit and indirect cooperation. As a result, emerging challenges and threats originated by Iraqʹs special geopolitical environment have overshadowed the strategic goals of Iran and the U.S. in Iraq and their rivalries paving the way for implicit cooperation between the two countries in this field.