بررسي اثر عمق كاشت و انواع مالچ برتسهيم و انتقال مجدد مواد فتوسنتزي در نخود ديم (Cicer arietinum L.)

Investigation the effect of sowing depth and types of mulch on partitioning and remobilization of assimilates in dry land chickpea (Cicer arietinum L.)

به منظور بررسي اثر انواع مالچ و عمق كاشت بر تسهيم و انتقال مجدد مواد فتوسنتزي در نخود رقم ILC481 ، اين آزمايش به صورت اسپليت‌پلات در قالب طرح بلوك‌‌هاي كامل تصادفي درسه تكرار در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي، دانشگاه رازي كرمانشاه در سال زراعي 1391- 1390 اجرا شد. كرت اصلي تيمار‌هاي مالچ شامل تيمار شاهد، مالچ كلش ذرت، مالچ كلش گندم، مالچ كود دامي، مالچ خاكي (استفاده از پنجه غازي) و آبياري تكميلي (يك نوبت آبياري به منظور بررسي اثر انواع مالچ‌ها و مقايسه آن‌ها با شرايط ايده‌آل) بود و عمق كاشت (4، 8 و 12 سانتي‌متر) به عنوان كرت فرعي در نظر گرفته شد. نتايج آزمايش نشان داد كه در ساقه اصلي از نظر ميزان عملكرد دانه و تعداد دانه در مترمربع بين تيمار‌هاي مالچ و عمق‌‌هاي مختلف كاشت اختلاف معني داري وجود داشت. عملكرد دانه در ساقه اصلي در مالچ كلش گندم، مالچ خاكي، كلش ذرت، كود دامي و آبياري تكميلي به ترتيب 43، 24، 23، 22 و 218 درصد نسبت به شاهد (بدون مالچ) افزايش داشته است. از نظر سهم انتقال مجدد ساقه در عملكرد و كارآيي ساقه در انتقال مواد به دانه بين عمق‌‌هاي مختلف كاشت اختلاف معني داري وجود داشت. سهم كارآيي ساقه در انتقال مواد به دانه در عمق كاشت 4، 8 و 12 سانتي‌متر به ترتيب 38/11، 2/8 و 11/5 درصد بود. به طوركلي، با افزايش عمق كاشت و استفاده از تيمار‌هاي مالچي، كارآيي انتقال مجدد مواد فتوسنتزي ساقه به دانه و نقش انتقال مجدد در عملكرد كاهش يافت.

In order to investigate the effect of types of mulch and sowing depth on partitioning and remobilization of assimilates in chickpea ILC481 cultivar, this experiment was carried out as split plot based on randomized complete block designs with three replications at research farm of Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University of Kermanshah in 2011-2012 cropping year. Main plot were mulch treatments including control treatment, corn stubble mulch, wheat stubble mulch, farmyard manure mulch, soil mulch (using sweep) and supplementary irrigation (one irrigation in order to investigate the effect of types of mulch as well as comparison to the ideal conditions) and sub plot was planting depth (4, 8 and 12 cm). The results of experiment showed that there was significant difference between different sowing depth and mulch treatments regarding to amount of grain yield and number of grain per square meter at main stem. Grain yield at main stem of wheat stubble mulch, soil mulch, corn stubble, farmyard manure and supplementary irrigation increased 43, 24, 23, 22 and 218 percent compared to the control (without mulch), respectively. There was significant difference between different sowing depths regarding to the portion of stem remobilization in yield and the efficiency of stem in the dry matter transition to the grain. The portion of stem efficiency at dry matter transition to the grain in 4, 8 and 12 cm sowing depth was 11.38, 8.2 and 5.11 percent, respectively. In general, the efficiency of remobilization assimilates of stem to grain and the role of remobilization in yield reduced by increasing the sowing depth and using the mulching treatments.