شالوده‌شكني گفتمان موج اول روشنفكري در ايران: ميرزا ملكم خان، آخوندزاده و ميرزا آقا خان كرماني

• A Deconstructionist Approach to the Discourse of the First Wave of Intellectualism in Iran: Mirza Malkum Khan, Akhond zadeh and Mirza Agha Khan Kermani

: هم‌زماني ظهور تمدن غرب با افول جامعه ايراني آوردگاهي ايجاد كرد كه روشنفكران ايراني در بسط نظام معنايي آن نقش موثري داشتند. اينكه موج اول روشنفكري در مواجه با موج اول گفتمان مدرنيته چگونه به تعريف مرزهاي هويتي خود پرداختند، مسيله مورد بررسي اين مقاله است. روشنفكران موج اول ايران تحت تاثير نگرش پوزيتيوستي و استعلايي گفتمان مدرنيته عناصر جديدي را بازتوليد كردند كه هماهنگ با منطق تقابل‌هاي دوتايي گفتمان مدرنيته مي‌باشد. روشنفكران موج اول با مرجع قرار دادن گفتمان مدرنيته، مرزهاي هويت ايراني را در تقابل با سنت، اسلام و روحانيون تعريف كردند و گفتمان تازه‌اي را در سپهر تاريخي ـ فرهنگي ايران توليد كردند كه رجوع به غرب و تسليم در برابر آن اجتناب‌ناپذير آمد. در اين مقاله نفوذ گفتمان مدرنيته در گفتمان روشنفكران موج اول و بازتوليد هويت جعلي ايراني مورد شالوده‌شكني قرار گرفته است.

The simultaneity of the emergence of western civilization and the downfall of Iranian society created an environment and epistemological arena that Iranian intellectuals had an important role in the development of its semantic system. This article deals with the question how the first wave of intellectuals- when faced with the first wave of modernity discourse- defined its identity borders. The first wave of intellectuals in Iran including Malkum khan, Akhond zadeh and Agha khan kermani in line with the binary opposition logic of modernity reproduced some new concepts and elements under the influence of the positivistic and transcendental discourse of modernity. Relying on the discourse of modernity, the first wave of intellectuals defined the borders of Iranian identity in contrast with tradition, Islam and clergymen, initiating a new discourse in the cultural-historical sphere of Iran that made it inevitable to refer to the west and submit to it. In the present study, the penetration of modernity discourse in the discourse of the first wave of intellectuals and the reproduction of a fake Iranian identity are deconstructed.