بن‌مايه‌هاي شهادت در اشعار علامه سيدمحمدحسين فضل‌الله (با تكيه بر شهيدان انديشمند و رهبران ديني و فكري)

انعكاس اغراض الشهيد و الشهاده في شعر العلامه محمدحسين فضل‌الله (بالتركيز علي العلما وقاده الدين والفكر)

از شاعران معاصر و مراجع تقليد عالم تشيع علامه محمدحسين فضل‌الله در ديوان خود اشعاري با مضامين ديني و اجتماعي درباره شهيد و شهادت و تاثيرگذاري آن بر جامعه سروده‌ است. نگارندگان در اين مقاله در پي آن هستند تا مشخص كنند كدام دسته از شهيدان و با چه ويژگي‌هايي توجه شاعر را بيشتر به خود جلب كرده‌است؟ آنچه اشعار علامه فضل‌الله را در مورد شهيد و شهادت از ديگر شاعران متمايز كرده و بر اهميت تحقيق در اين زمينه مي‌افزايد، اين است كه بيشتر اشعار او در اين مورد، مربوط به شهداي رهبران ديني و فكري روزگار او ازجمله شهيد محمدباقر صدر و خواهرش بنت‌الهدي صدر و چند تن از رهبران حزب الدعوه الاسلاميّه بوده‌است كه غالباً اين شهيدان با افكار و انديشه‌هاي خود تاثير زيادي در جريان‌سازي و روشنگري مردم براي مبارزه با استبداد داشتند. ازآنجاكه شاعر نيمي از عمر خود را در عراق سپري كرده‌است بيشتر اشعار او در مورد شهيدان انديشمند و رهبران ديني و فكري عراق است؛ همچنين در مواردي نيز از شهيدان لبنان، فلسطين و ايران سخن گفته‌است، و ديدگاه او درباره شهيد برگرفته از آيات قرآن و فرهنگ عاشوراست. نگارندگان در اين مقاله با تكيه بر ديوان «قصايد للاسلام و الحياه» و با روش سبك‌شناسي به توصيف و تحليل اشعاري مي‌پردازند كه علامه دراين‌باره سروده‌است.

Being one of the highly-valued topics of Islamic thoughts, martyr and martyrdom have been addressed by numerous writers. Allama Mohammad Hossein Fadlallah, one of the contemporary poets and Shia authorities, reflects some social and religious aspects of martyr and martyrdom in his poems. Considering the latter sentence, this paper is focused on the determination of those martyr categories and the related features in which the poet is highly interested. The unique discriminating aspect of the poetry of Allama Fazlullah about martyr and martyrdom, which reinforces the importance of the present paper, is the fact that most of his poems, in terms of martyr and martyrdom, are related to the religious and intellectual leaders, martyrs of his era, including Muhammad Baqir al-Sadr, his sister Bentolhoda Sadr, and some of al-Daʹwa Islamic Party leaders who all, through their thoughts and beliefs, had some significant impacts on enlightening the people to fight against tyranny. Furthermore, having spent half of his life in Iraq, most of his poems are about the intellectual thinkers and religious leaders’ martyrs of Iraq. On the other hand, originating from the Holy Quran and the culture of Ashura, his views consist of some martyrs in Lebanon, Palestine and Iran too. Finally, in this paper, focusing on his "Pharisee Lil islam Val hyah" poetical works, the authors, in terms of martyr and martyrdom, try to evaluat the poems through a descriptive-analytical approach.