زمان‌پريشي در رمان «چراغ هاي آبي» حنا مينه

المفارقه الزمنيه في روايه "المصابيح الزرق" لحنا مينه

عنصر زمان يكي از عناصر اساسي در هر متن داستاني است كه حوادث در طول آن پيشرفت مي‌كنند و به‌وسيله آن مراحل مختلف داستان شناخته مي‌شود. در رمان، اغلب حوادث از لحاظ زماني يك سير افقي را در پيش مي‌گيرند و به صورت پي‌درپي مي‌آيند، اما گاهي هم در عنصر زمان نوعي اختلال به وجود مي‌آيد كه ژرار ژنت منتقد ساختارگراي فرانسوي آن را زمان‌پريشي (المفارقه الزمنيه) ناميده‌است كه به دو شكل گذشته‌نگري (الاسترجاع) و آينده‌نگري (الاستباق) ظاهر مي‌شود. در اين پژوهش تلاش مي‌شود با استفاده از روش توصيفي ـ تحليلي، مقوله زمان‌پريشي به دو صورت گذشته‌نگري و آينده‌نگري در رمان چراغ هاي آبي(المصابيح الزرق) اثر حنا مينه بررسي شود. اين بررسي نشان مي‌دهد كه نويسنده در آن به روش رمان‌هاي كلاسيك عمل كرده‌است و حوادث در آن، از سيري پيوسته و گاه‌شمارانه پيروي مي‌كنند. اما در جاي‌جاي رمان، ناهماهنگي‌هايي به صورت زمان‌پريشي به دو شكل گذشته‌نگري و آينده‌نگري در روند زمان حوادث ديده مي‌شود كه آن دو را به دو صورت دروني و بيروني به كار برده‌است. به‌كارگيري اين تكنيك در رمان از يك طرف باعث گسترش فضاي زماني روايت شده و از طرف ديگر با ايجاد توقع و انتظار در خواننده، وي را به پيگيري ادامه داستان تشويق مي‌كند.

Time is considered as a major and basic element in all fictional text and stories, in which events develop and different stages of story are identified by it. In novels, in terms of time, most events follow a horizontal direction and happen successively. However, sometimes a kind of disorder occurs which Genette _ french structuralist critic _ calls it "Anachrony". This disorder appears in two forms: analepsis and prolepsis.In Hanna Minaʹs first novel, "Al-Masabih Al-Zorq",the events, as in classic novels,follow a successive and chronological trajectory. Nevertheless, in almost all parts of the novel, some chronological inconsistencies regarding anachrony in two forms including analepsis and prolepsis are observed.In this novel, Mina has employed these two terms (analepsis and prolepsis) in both internaland external forms.Utilizing this technique one the one hand has led to the expansion of time in narration, and on the other hand, by creating suspension in the narration, has encouraged the reader to eagerly follow the story.This research,Using descriptive method, this research, based on two forms, i.e. analepsis and prolepsis, has been conducted to reviewanachrony, in the novel, "Blue Lamps ", by Hanna Mina.