ويژگي هاي هندسي و سازوكار جوان گسل شمال قزوين: بر پايه بررسي هاي ريخت‌زمين ساختي

Geometry and Recent Kinematics of the North Qazvin Fault: Morphotectonics Approach

گسل شمال قزوين با روند خاوري- باختري از 11 كيلومتري شمال قزوين مي گذرد و در راستاي آن سازند ايوسن كرج بر روي نهشته هاي آبرفتي هزاردره (A) و سازند آبرفتي (B) رانده شده است. زمين‌لرزه تاريخي 1119 ميلادي با بزرگاي نسبي 5/6 منسوب به جنبش اين گسل دانسته شده است. گسل شمال قزوين از ديدگاه لرزه‌زمين ساختي فعال بوده و از اين رو مي تواند يك عامل تهديد زمين لرزه اي براي استان قزوين به عنوان يكي از مراكز صنعتي كشور به شمار آيد. بررسي هاي ريخت‌زمين ساختي و بررسي هاي دقيق و بزرگ مقياس ميداني در راستاي بخش مياني اين گسل امكان اندازه گيري جابه جايي هاي افقي و قايم در اثر عملكرد جوان آن را فراهم كرد. ميزان بيشينه وكمينه جابه جايي افقي و قايم اندازه گيري شده در اين بخش از گسل به ترتيب برابر با 1± 5 و 1 ± 5/4 متر است. ويژگي هاي هندسي گسل شمال قزوين (راستاي گسل، شيب و زاويه افت) در اين بخش از گسل به ترتيب برابر با 090، 45 و 51 درجه برآورد شد. بر پايه پژوهش هاي انجام شده گسل موسوم به گسل شمال قزوين گسلي است فشاري با شيب به سوي شمال كه به همراه ديگر گسل هاي پيرامون چون گسل نجم آباد به صورت سامانه گسلي پيشرونده با سازوكار چپ گرد در دامنه جنوبي بخش باختري البرز مركزي قابل مشاهده است.

The E-W trending North Qazvin Fault is situated in north & northeast of Qazvin city in south-central Alborz. Across the fault, Karaj formation (Eocene) is thrusted over Hezardarreh Formation (A) and the alluvial B Formation. It could be the source for the 1119 AD earthquake with an estimated magnitude of Ms: 6.5. The North Qazvin Fault is a seismically active fault, therefore it is one of the most important earthquake threats for the Qazvin as an industrial city of Iran. Morphotectonicand detailed field studies along a part of the North Qazvin Fault allows us to measure horizontal and vertical offsets caused by recent movements on this fault. One of the measured horizontal and vertical displacements due to the recent movements on the fault is 4 and 3.5 meters, respectively. The geometry (strike, dip and rake) of the North Qazvin Fault in this part is 090?, 45?, 51? respectively. Our investigations show that the North Qazvin Fault is a north-dipping compressional fault. The North Qazvin Fault and its surrounding faults such as Najm-abad fault appear as a propagating fault system which has left-lateral compressional kinematics in southern part of the west-central Alborz.