الگوي چين‎خوردگي و نقش آن در جايگاه ماده معدني در معادن انجيره- وجين، تيران، باختر اصفهان

Folding Style and its Role in Location of Ore in Anjireh-Vejin Mines, Tiran, West of Isfahan

معادن انجيره- وجين تيران در 60 كيلومتري باختر اصفهان واقع شده‌اند. واحدهاي سنگي در اين معادن، سن كرتاسه‌ پاييني (بارمين بالايي- آلبين) دارند. اين سنگ‌ها در سه معدن با فاصله كم از هم به‌صورت تاقديس با روند شمال باختر- جنوب خاور به نام‌هاي وجين‌پايين، وجين‌بالا و انجيره- چكاب قرار دارند كه ميل محور آنها به سوي جنوب ‌خاور است. چين‌خوردگي واحدهاي سنگي در هر سه معدن از الگوي يكساني پيروي مي‌كند كه اين امر ارتباط ساختاري سه معدن را به خوبي نشان مي‌دهد. در بخش جنوب باختر هر سه معدن، تاقديس‌هاي فراديواره‌اي تشكيل شده‌اند كه واحدهاي كهن‌تر در آن برونزد يافته‌اند. در ترانشه‌هاي انجيره و چكاب كه در موقعيت يال برگشته تاقديس ايجاد شده است واحدهاي كهن رخنمون دارند. در ترانشه وجين‌بالا، شيب لايه‌ها در يال جنوبي زياد و در برخي از نقاط برگشته است. برداشت ساختاري از اين سه معدن روشن ساخت كه الگوي چين‌خوردگي در هر سه معدن از مدل (Break thrust fold) پيروي مي‌كند. به‌طوري كه همه آنها در ساختمان تاقديسي با يال جنوبي با شيب زياد يا برگشته قرار دارند. اين تاقديس با محوري با ميل ?15 به سوي ?150N است. با توجه به چگونگي چين‌خوردگي در اين مدل، با پيشرفت چين‎خوردگي گسل وارون در يال برگشته به‌وجود مي‌آيد كه در اين منطقه در سوي جنوب باختر هر سه معدن، اين موضوع مشاهده مي‌شود. اين سه معدن توسط گسل‌هاي خاوري- باختري از يكديگر جدا شده‌ و از همديگر فاصله پيدا كرده‌اند. در اين مطالعه افزون بر ارايه الگوي چين‌خوردگي، ارتباط گسل‌ها و شكستگي‌هاي موجود در هر سه معدن با استفاده از داده‌هاي صحرايي و ماهواره‌اي بررسي و براي هر سه معدن معرفي شده است. روند چيره شكستگي‌ها شمال باختر- جنوب خاور موازي صفحه محوري چين‌هاست و امتداد آنها با روند چين‌خوردگي در منطقه همخواني دارد. مطالعه ساختاري در اين سه معدن مشخص ساخت كه ماده معدني در سه موقعيت: 1) موازي لايه‎بندي در موقعيت چينه‌شناسي اوليه، 2) تمركز در امتداد گسل وارون در يال برگشته تاقديس و 3) تمركز در سامانه گسستگي در منطقه قرار دارد.

Anjireh-Vejin Mines of Tiran are located 60 km west of Isfahan. Exposed rocks in these mines are Early Cretaceous (Early Baremian-Albian) in age. These rock units are exposed in NW-SE trending anticlines plunging shallowly to SE in three Vejin Paein, Vejin Bala and Anjireh-Chekab Mines. Folding in all three mines exhibits same style, indicating that the mines are closely structurally related. At the SW side of all the mines, anticlines formed above the hangingwall of a major reverse fault are breached and expose older Cretaceous units. In the trenches of Anjireh-Chekab mines, which cut the steeply-dipping and overturned limb of the anticlines, older rock units are observed. In the trench cutting the Vejin Bala mine, layers in the SW limb are of steeply-dipping to locally overturned attitudes. Structural evidence from these mines clearly indicated that all the three mines are situated in a unique anticline with overturned SW limb and a folding style that consistently characterize “break-thrust fold” model. This anticline plunges gently by 15? to N150?. In btreak-thrust model, as folding progressively advances, a major reverse fault is being generated along the overturned limb of the anticline, which is well observed along the SW part of the mines in the study area. The mines are separated by E-W trending faults producing the present geometry. In addition to presenting a fold style model, we explored the relation between faults and fractures in all the mines using field observations and satellite images. Fractures are dominantly oriented along NW-SE direction sub-parallel with the strike of the axial plane of the anticlines. Structural analysis revealed three types of ore concentrations: 1) parallel to the original stratigraphic layering, 2) along the reverse fault in the overturned limb of the anticline, and 3) in the fracture systems.