نقدي بر ترجمه سوره بيّنه از طاهره صفّارزاده بر اساس الگوي انسجام

A Criticism Based on Coherence Model about the Translation of Surah al-Bayyinah by TaherehSaffarzadeh

گرچه تاكنون نظريّه‌هاي گوناگوني درباره ميزان كارآمدي ترجمه در انتقال مفاهيم به وجود آمده، امّا تقريباً روش علمي متقن براي رسيدن به پاسخ دقيق و روشن اين سوال مطرح نشده است. با اين حال، به نظر مي‌رسد با به‌كارگيري برخي از نظريّه‌هاي جديد در حوزه تحليل متن بتوان به پاسخ‌هايي درخور دست يافت. نظريّه جديد انسجام و پيوستگي هليدي و حسن (1985م.) از جمله روش‌هايي است كه به كمك آن مي‌توان ميزان انسجام و پيوستگي متون و در نتيجه، متنيّت آن را مورد بررسي و ارزيابي قرار داد. افزون بر اين، با توجّه به اهميّت ترجمه در حوزه متون ديني و به‌ويژه قرآن كريم كه برخاسته از جايگاه اين دسته متون در حوزه اعتقادي و تربيتي است، به نظر مي‌رسد بتوان با كاربست اين نظريّه در متن ترجمه‌هاي موجود و مقايسه آن با متن اصلي، تا حدودي ميزان كارآمدي ترجمه و توفيق مترجم را در انتقال مفاهيم ارزيابي نمود. بر اين اساس، پژوهش حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي و آماري سوره بيّنه و ترجمه آن از طاهره صفّارزاده را با استفاده از الگوي مذكور مورد بررسي قرار داده است و به اين نتيجه رسيده كه با توجّه به درصد بالاي انسجام و شباهت متن مقصد به مبدا در نحوه كاربست عوامل انسجام، مترجم در انتقال مفاهيم سوره موفّق بوده است.

Although different theories have been created as regards the translation efficiency in transferring concepts so far, there is almost no sound scientific method for reaching an exact and clear answer to this question. Nevertheless, it seems that by applying certain new theories in the field of text analysis, appropriate responses could be attained. The theory of cohesion and coherence developed by Halliday and Hasan (1985) is among the methods, with the help of which, the rate of textual cohesion and coherence and consequently, their textuality could be evaluated and analyzed. In addition to this, considering the importance of translation in the field of religious texts and especially the Holy Qurʹan, arising from the position of these texts in doctrinal and didactic areas, it seems that by applying this theory to the existing translated texts, the translation efficiency and translator’s success in transferring concepts could be evaluated to some extent. According to this, the present study, following a descriptive-analytic and statistical method based on the mentioned model, has studied the translation of the holy Surah al-Bayyinah translated by TaherehSaffarzadeh and came to the conclusion that considering the high percentage of coherence in translating this surah, the translator has been successful to a great extent in transferring the surahʹs concepts.