تحليل مقايسه‌اي ساز و كار قرينه و بافت زباني در فهم متن

Linguistic Context from Traditional and Modern Linguistsʹʹ Points of View

بافت زباني به عنوان بستري كه معناي دقيق واژگان و جملات را مشخّص مي‌كند يكي از مباحث مهم در پژوهش‌هاي زباني، به‌ويژه علم معناشناسي به حساب مي‌آيد. در مباحث سنّتي نحو و بلاغت، مولّفه‌هايي چون «قرينه لفظي» و «قرينه معنوي» زيرمجموعه مقوله گسترده بافت زباني به حساب مي‌آيند. بافت زباني در علم معناشناسي از آفاق گسترده‌اي برخوردار است. اين نوع بافت در سطح روابط همنشيني واژگان و به‌ويژه در روابط معنايي مانند هم‌معنايي، چندمعنايي و اضداد يا حتّي در سطوح گسترده‌تري چون پاراگراف و متن به خواننده كمك مي‌كند تا به معناي دقيق و مشخّص كلام برسد. در اين مقاله با روش استنادي ـ تحليلي به ويژگي‌ها، سازوكارها و كاركردهاي اين نوع بافت و قرينه لفظي و معنوي در فهم متن پرداخته شده است. نگارندگان در پايان و از رهگذر تحليل مقايسه‌اي بافت و قرينه به نتايجي رسيده‌اند كه مهم‌ترين آنها حاكي از اين است كه قدما نگاهي جزيي به بافت زباني داشته‌اند و اين نوع بافت را بيشتر در محدوده قرينه بررسي كرده‌اند. اين نگرش بيشتر با نحو درآميخته است و در سطح جمله محدود شده، در حالي‌كه بافت زباني در مباحث معناشناسي جديد، علاوه بر سطح جمله، در حدّ پاراگراف، متن يا حتّي ارتباط متون با يكديگر نيز مطرح است.

Traditional and modern linguists consider the linguistic context as one of the important topics in language studies and especially in semantics. In traditional syntax and rhetoric, "deletion" bears many similarities with the modern linguistic context. The extensive presence of linguistic context in semantics, such as context in syntagmatic relation, in other words, in grammatical structure, especially semantic relations such as synonymy, polysemy, antonymy, and even in higher levels, the paragraph and context may help the reader to comprehend the exact meaning of words; this, also, is highly important in translation. This article tries to explore the features and functions of such context in both traditional and modern linguistics. Furthermore, to some extent, it refers to the similarities and differences of linguistic context in semantics by considering the subject of parallel in syntax and rhetoric.