«تصريح ضماير جنسيّتي» در ترجمه محمّدرضا مرعشي‌پور از رمان «راه» نجيب محفوظ

The Explicitation in Gender-specific Pronouns in Mohammad Reza Maraashipourʹʹs Translation of Naguib Mahfouz’s Novel "Al-Tariq" (‘TheRoad’)

تفاوت ساختار زبان متن با زبان ترجمه يكي از مشكلات مترجم به شمار مي‌رود. تفاوت ساختاري در ضماير جنسيّتي Gender-specific pronoun)) در زبان فارسي وعربي چنان مايه ابهام‌ است كه مترجم ناچار مي‌شود توضيح اضافيدهد. اين رفتار مترجم «تصريح» (Explication) نام دارد. در واقع، مترجم اطّلاعاتي را كه درمتن اصلي نيست، در ترجمه خود مي‌آورد تا معناي متن را روشن‌تر سازد. اين پژوهش درپي آن است كه با روش تحليل كمّي و كيفي محتوا، كاركرد تصريح را در برگردان ضماير جنسيّتي (مذكّر و مونّث) در ترجمه محمدرضا مرعشي‌پور از رمان «راه» نجيب محفوظ بررسي كند و نقش آن را در پيشگيري از بروز ابهام در ترجمه ايندسته ازضماير نشان دهد. يافته اين پژوهش بيانگر آن است كه گستردگي كاربرد راهكار تصريح در رفع ابهام از ضمايرجنسيّتي، ويژگي سبكي ترجمه مرعشي‌پور در اين اثر به شمار مي‌رود.

Differences between the structures of languages are one of the problems with which translators are faced; one of these structural differences is gender-specific pronouns in the Arabic language and lack of them in Persian. This problem puts the translator in such a situation that if he is going to translate each pronoun in Arabic (source) with a pronoun in the Persian (target), confusion will rise. These ambiguities prevent the translation to do its basic functioning. Translation studies scholars have mentioned universal features of translated texts. We can mention "explicitation" as one of these features that means adding information in the "translated text" that is not found in the "source text". This research seeks to investigate the functioning of "explicitation" in the translations of Arabic novels and to display its role in translating gender-specific pronouns (male and female) to prevent confusion in the translation of pronouns between the two languages because of the difference between them. Inthis waya novel entitled "Al-Tariq" (‘TheRoad’) written by Naguib Mahfouz and translated by Mohammad RezaMaraashipourunder the title "Rah", has beenchosenas thecase study. Toachieve thisobjective we have used the quantitativeanalysis method.