تحليل علي توسعه يافتگي و توسعه نيافتگي سكونتگاه هاي روستايي مطالعه موردي: بخش مركزي شهرستان اروميه

Causal analysis of Development and Underdevelopment of Rural Settlements (Case Study: Central City of Urmia Region)

هدف اصلي برنامه هاي توسعه نواحي روستايي دستيابي به الگويي مناسب براي توزيع سكونتگاه ها، امكانات و فعاليت ها بر اساس ظرفيت هاي سرزمين است. هدف تحقيق حاضر بررسي توسعه يافتگي و توسعه نيافتگي سكونتگاه هاي روستايي است. روش تحقيق جهت دستيابي به هدف فوق توصيفي- تحليلي مي باشد. جامعه آماري تحقيق سكونتگاههاي روستايي بخش مركزي شهرستان اروميه است. اطلاعات مورد نياز تحقيق از سرشماري عمومي نفوس و مسكن سال1390 و واحد آمار جهاد كشاورزي استان بدست آمده است. در اين تحقيق جهت تجزيه و تحليل اطلاعات از مدلهاي تاپسيس براي سطح بندي توسعه روستاها، مدل تحليل خوشه اي سلسله مراتبي براي تعيين خوشه هاي توسعه يافتگي و از مدل تحليل رگرسيون جهت تحليل علي توسعه يافتگي روستاها استفاده شده است. نتايج يافته ها نشان مي دهد كه حدود 81 و 82 درصد روستاهاي بسيار توسعه يافته و توسعه يافته در محدوده كاربري اراضي زراعي آبي مخلوط زراعت و باغ قرار دارد كه از اين روستاها به ترتيب حدود 68 و 62 درصد اين روستاها در شيب صفر تا 2 درصد قرار گرفته است. همچنين از مجموع روستاهاي واقع در 5 كيلومتري شهر و شبكه ارتباطي بين شهري، به ترتيب 24 و 15 درصد روستاها بسيار توسعه يافته و توسعه يافته است. در نهايت مدل رگرسيون نيز نشان مي دهد كه موقعيت روستاها نسبت به شهرها تنها 3 درصد سطح توسعه يافتگي آنها را تبيين مي كند.

The main aim of rural development programs is achieving a suitable model for the distribution of settlements, resources and activities based on land capacity. The aim of this descriptive-analytical research refers to study of developed and underdeveloped rural settlements. The population of this study is rural settlements from central section of Urmia. Data obtained from the agriculture department of the province and census housing survey that had been done in 1390. For analyzing data, the TOPSIS model was used for considering rural development level, the hierarchical cluster analysis was used to identify clusters of development and regression model was used to analyze causal rural development. The results show that about 81 and 82 percent of developed and high developed rural have been set in agricultural land, irrigated mixed farming and gardens that 68 and 62 percent of these places are located on the slopes of zero to 2 percent. 24 and 15 percent of total villages, that located 5 km from the city and intercity networks, are developed and highly developed respectively. Finally, the regression model also shows that development level of the rural settlements is 3 percent more than cities.