بررسي ميزان دسترسي و استفاده از خدمات بهداشت دهان و دندان و ارتباط آن با سلامت دهان و دندان كودكان 7-6 ساله در استان قم

The Level of Availability and Use of Oral and Dental Health Services in 6-7 Years Old Children, Qom, Iran

زمينه و هدف: بهداشت دهان و دندان، نقش مهمي در تامين و ارتقاي سطح سلامتي جامعه دارد. مطالعه حاضر با هدف تعيين ميزان دسترسي به خدمات بهداشت دهان و دندان و تاثير آن بر سلامت دهان و دندان در كودكان 7- 6 سال شهر قم انجام شد. روش بررسي: اين مطالعه به روش توصيفي - مقطعي در سال 1391 بر روي تعداد 281 نفر از كودكان استان قم انجام گرفت. روش نمونه‌گيري از نوع طبقه‌بندي‌شده و از بين كودكان روستايي و شهري بود. داده‌ها به‌وسيله چك‌ليست جمع‌آوري و با استفاده از مدل رگرسيون لجستيك تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: 2/56% از نمونه‌ها پسر و مابقي دختر بودند. 6/88% در شهر و 4/11% در روستا سكونت داشتند. ميانگين و انحراف معيار شاخص پوسيدگي دندان‌هاي شيري (dmft) و شاخص نسبت پوسيدگي دندان‌هاي شيري (dmft ratio)، به ترتيب برابر 86/3±04/6 و 62/23±91/35% بود. از بين كل افراد مورد بررسي، 173 نفر (2/61%) داراي سابقه استفاده از خدمات دندانپزشكي و 167 نفر (9/61%) سابقه دسترسي به خدمات را داشتند. بين استفاده از خدمات بهداشت دهان و دندان با متغيرهاي dmft، وضعيت اجتماعي - اقتصادي و دسترسي به خدمات، ارتباط معني‌داري وجود داشت. بين نوع خدمات دريافتي و وضعيت اجتماعي – اقتصادي نيز ارتباط معني‌دار بود. نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه حاضر نشان داد با توجه به رايگان نبودن خدمات درماني دندانپزشكي در ايران، مي‌توان بعضي از موانع استفاده از خدمات، به‌‌ويژه نقش خدمات پيشگيري را از طريق افزايش دسترسي افراد به خدمات در روستاها و شهرها، همچنين افزايش سطح آگاهي والدين در ارتباط با اهميت دندان‌هاي شيري در سلامت دندان‌هاي دايمي و سلامت جسمي كودكان كاهش داد.

Background and Objectives: Oral and dental hygiene plays an important role in provision and promotion of social health. The present study was carried out with the aim of evaluating the rate of availability of oral and dental health services and its effect on oral and dental health in 6-7 years old children in Qom city. Methods: This study was conducted as a cross-sectional study on 281 children in Qom province. The sampling method was Stratified sampling from rural and urban children. Data were collected using a checklist and analyzed by logistic regression model. Results: 56.2% of the samples were boys and the remaining were girls. 88.6% resided in urban areas and 11.4% in rural areas. The mean±SD of decayed, missing, filled teeth (DMFT) and DMFT-ratio were 6.04±3.86 and 35.9±23.62%, respectively. From all children under study, 173 (61.2%) had a history of use of dentistry services and 167 (61.9%) had access to the services. There were significant associations between the use of oral and dental health services and DMFT variables, socioeconomic status, and access to the services. Also, there was a significant association between type of received services and socioeconomic status. Conclusion: The results of the present study showed that due to the non-availability of free dental care in Iran, some of the barriers to using the services, especially the role of preventive services can be reduced through increased access to the services in rural and urban areas as well as increased parental awareness of the importance of primary teeth in the health of permanent teeth and physical health of children.