تاملي در باب شرط رجل مذهبي سياسي در خصوص رييس‌جمهور

A reflection on the term “religious-political man” for President

بي‌ترديد جايگاه رياست جمهوري از خطيرترين و موثرترين مناصب در جمهوري اسلامي است و لازمه‌ي تصدي اين سمت، دارا بودن توانمندي‌ها و خصايص متعددي است. ازاين‌رو قانونگذار اساسي به‌منظور انعكاس اهميت اين جايگاه و مسيوليت‌هاي آن، در اصل 115 از ضرورت رجل مذهبي و سياسي بودن رييس‌جمهور سخن گفته است. نمايندگان مجلس خبرگان قانون اساسي معتقد بودند رييس‌جمهور يا راساً به اعمال ولايت مي‌پردازد يا به نيابت و وكالت از ولي فقيه اختيارات اجرايي را اعمال مي‌كند. بنابراين چنين فردي بايد براساس اصل شايسته‌گزيني همان شرايط يا نزديك‌ترين شرايط تصدي منصب توسط ولي و كارگزاران بالادستي در حكومت اسلامي را دارا باشد. منصوصات فقهي سه شرط اسلام‌شناسي (فقاهت و توانايي استخراج احكام)، آشنايي و قدرت تحليل در مسايل سياسي روز جوامع داخلي و بين‌المللي و عدم انحراف عمدي از اجراي دستورهاي ديني (عدالت) را براي حاكم و كارگزار حكومتي ضروري مي‌داند. اين تحقيق با استفاده از روش توصيفي-تحليلي با تبيين عبارت «رجل مذهبي سياسي» از منظر حقوقي و روايي بيانگر اين است كه به هر اندازه منصبي در جامعه‌ي اسلامي رفيع‌تر باشد، برخورداري از اين شروط هم ضروري‌تر خواهد بود كه در خصوص مقام رياست جمهوري جميع اين شرايط در قالب مفهوم مذكور تبلور يافته است.

The position of the president certainly is one of the most serious and effective role in the Islamic Republic of Iran and The incumbency of this post needs several capabilities and characteristics. Hence the constitutional legislator to reflect the importance of the position and its responsibilities, in the Article 115 has spoken about the necessity of president in being a religious-political man. The representatives of the Experts Majlis believed that the president is either directly exercise Velayat (to rule) or apply the executive authority on behalf of the supreme leader(Vali-e-Faghih). So in any case, such a person should, according to the principle of meritocracy, have the same incumbency terms to the Vali-e-Faghih and other supreme officials in Islamic government or some terms close to them. The Islamic jurisprudence texts consider the three conditions (Fighahat and the ability to extract rulings), the ability to analyze the quotidian political matters about the internal and international societies and not to deviate intentionally from religious orders (Justice). This article using descriptive-analytical method and through explain the phrase “Religious and political man” states that, as much as the position is higher in Islamic society, Compliance with these terms will be more necessary. About the presidency all of this conditions gathered by the term “Religious and political man”.