مديريت بحران و شناخت پهنه‌هاي خطر و امن ناشي از زمين لغزش درنواحي روستايي شهرستان سروآباد

Disaster Management and Identification of Safe and Hazardous Landslide Zones in Rural Areas of Sarwabad County

سكونتگاه‌هاي روستايي ايران، عليرغم تحولات گسترده و گوناگوني كه در دهه هاي اخير داشته‌اند، از لحاظ محيطي همچنان جزو سكونتگاه‌هايي به شمار مي‌روند كه در صورت وقوع مخاطرات محيطي با چالش‌هاي عمده روبرو مي‌شوند. بنابراين برنامه ريزي پيش از وقوع رويدادها و بحران‌ها و توجه به مديريت بحران روستايي در مقابله با حوادث به ويژه طبيعي ضروري مي‌نمايد. مناطق روستايي شهرستان سروآباد واقع در استان كردستان نيز يكي از مناطق مستعد كشور نسبت به وقوع بحران‌هاي طبيعي همچون سيل، زلزله و زمين لغزش محسوب مي‌شود. هدف از انجام اين پژوهش شناسايي سكونتگاه‌ها و پهنه‌هاي امن و خطر زمين لغزش سكونتگاه‌هاي روستايي با توجه ويژه به مديريت بحران در شهرستان سروآباد است. اين پژوهش بر حسب روش تحليلي و بر حسب ماهيت كاربردي مي‌باشد و با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي و فرآيند تحليل سلسله مراتبي تجزيه و تحليل داده‌ها و لايه‌ها صورت گرفته و نقشه‌هاي نهايي تلفيقي خطر و نقشه‌هاي همپوشاني جهت ارزيابي فاكتورها توليد گرديد. نتايج تحقيق به صورت تحليل فضايي- جمعيتي سكونتگاه‌هاي شهرستان بوده است و پهنه‌ها و روستاهاي امن و خطر شهرستان سروآباد مشخص گرديد. بعلاوه مشخص شد كه حدود 46 درصد جمعيت روستاهاي منطقه در 31 روستا در اين شهرستان در پهنه امن يا كم خطر زمين لغزش قرار دارد و ساير سكونتگاه‌ها و جمعيت روستايي در پهنه خطر متوسط و زياد استقرار دارند و نيازمند ايمن سازي پهنه‌هاي خطر هستند.

Iranʹs rural settlements, in spite of their comprehensive and multi-faceted developments in the last decades, are still considered to be among the settlements faced with crucial challenges in the face of environmental hazards. As a result, prearrangement for upcoming events and disasters, as well as paying attention to the management of rural disaster in dealing with particularly natural events turn out to be necessary. The rural areas of Sarwabad, in Kurdistan, are also considered among the areas susceptible to natural disasters, such as floods, earthquakes, and landslides. The purpose of the research is the identification of settlements, and safe and hazardous landslide zones with particular focus on disaster management in Sarwabad. This research is methodologically analytical and essentially functional, and, by using geographical information system (GIS) and the analytical hierarchical process (AHP), the researchers analyzed the data and the layers and provided the ultimate version of combined hazard maps and also overlaying maps for the purpose of factorial assessment. The findings have been in the form of spatio-populatory analysis of the settlements, and resulted in identifying the safe and unsafe villages and zones. Moreover, it is found that nearly 46 percent of the rural population and 31 villages of the area are located in safe or low-hazard-level landslides, while the rest of the settlements and rural population are located in the mid and high-hazard-level zones and, as such, are need to be secured in these zones.