بررسي آثار توزيعي سياست هاي حمايتي دولت از توليدكنندگان گندم در استان هاي ايران

Considering the Distributional Effect of Goverment Supportive Policies of Producers of Wheat in Provinces of Iran

در ايران، طي سال هاي 90-1368 سياست هاي حمايتي گوناگوني به منظور حمايت از بخش كشاورزي توسط دولت اتخاذ شده است. كه ارزيابي آنها كاربردهاي سياست گذاري مهمي دارد. پژوهش پيش رو با توجه به اهميت راهبردي محصول گندم در سبد كالاهاي مصرفي خانوار ايراني و اهميت آن از ديد گاه سياستگذاران و به منظور ارزيابي آثار توزيعي سياست هاي حمايتي دولت از توليد كنندگان گندم در استان هاي ايران طي برنامه هاي توسعه انجام شد. براي اين منظور از معيار هاي برآورد حمايت هاي بودجه اي، حمايت از قيمت بازاري و حمايت كل از توليد كنندگان گندم در هر يك از استان هاي ايران براي تعيين ميزان منافعي كه در پي اجراي سياست هاي حمايتي دولت از توليد كنندگان گندم نصيب بخش توليد اين محصول دراستان هاي ايران در سال هاي 90-1368 شده، استفاده شده است. نتايج اين پژوهش نشان دادكه ميانگين اثر مستقيم و اثركل حمايت كل از توليدكنندگان گندم در برنامه هاي اول و دوم توسعه در تمام استان هاي كشور منفي بوده، و سهم حمايت هاي قيمتي در حمايت كل از توليدكنندگان گندم بيشتر از حمايت هاي بودجه اي بوده است. بيشترين ميزان حمايت از گندمكاران ( اثر مستقيم) در برنامه هاي سوم و چهارم در استان جنوب كرمان (منطه جيرفت) با ميانگين هاي710 ، 1000ميليون ريال در هر هزار تن توليد و در برنامه پنجم در استان ايلام با ميانگين1774 ميليون ريال در هر هزارتن مي باشد. همچنين بيشترين ميانگين حمايت از توليد كنندگان، اثركل در برنامه سوم در استان بوشهر با ميزان 635، در برنامه چهارم در استان گيلان با ميزان 725 و در برنامه پنجم در استان ايلام با ميزان 1860ميليون ريال در هر هزار تن توليد گندم مي باشد. پيشنهاد مي شود ميزان حمايت ها با استفاده از ميزان بهره وري نهاده هاي يارانه اي در توليد گندم در هر استان هدفمند شود.

In Iran, during 1368-90 different supportive policies In order to support agriculture have been adopted by the government. That assessment of them is important for policy implications. This paper according to the strategic importance of wheat in Iranian household consumable goods and the importance of them from viewpoint of policy maker, and in order to assess the distributional effects of government supportive policies to agricultural sector in provinces of Iran during development programs, was done. For this purpose, budget payments, market price support and total support of producers estimate indicators of wheat in the provinces of Iran is used to measure the benefits of implementation of supportive policies that producers of wheat during 1368-90 earned. The results showed that direct effect and total effect of average support of producers of wheat in the first and second development programs in all provinces of Iran was negative, and the portion of market price support in total support of producers of wheat was more than budget payments. the most support of producers of wheat (direct effect) in the third and fourth of development programs was in south of Kerman with amount of 710 and 1000, and in the fifth of development program was in Ilam with amount of 1774 million Rial in per thousand of ton, the most average support of producers of wheat, total effect, in the third to fifth development programs was in Bushehr, Gilan and Ilam with amount of 635,725 and 1860 million Rial in per thousand of ton. Recommend that the amount of support be proportionate with productivity of subsidize inputs in producing of wheat in each provinces.