مدل سياست‌گذاري گسترش همكاري‌هاي بين‌الملليِ مراكز دين‌پژوهي كشور

Policymaking Model of Promotion of International Cooperation of Religious Studies Cen-ters of Iran

ارتباطات و همكاري‌هاي علمي و فرهنگي حوزه‌هاي علميه به‌عنوان ميراث ماندگار تشيع، با عالمان و مراكز علمي ساير مذاهب و اديان جهان، پيشينه درخشان و پرفروغي در گذشته علمي كشور دارد. مراودات علمي و فكري درون‌ديني و ميان‌ديني بين حوزه‌هاي علميه عراق، ايران و لبنان و تراث گران‌سنگ حاصل از اين ارتباطات، گواه خوبي بر اين مدعاست. اما هنگامي كه چنين پيشينه‌اي در كنار وضعيت حضور بين‌المللي امروزِ مراكز دين‌پژوهي از يك‌سو و نيازها، مطالبات و سوالات و شبهات مراكز علمي و فرهنگي خارج از كشور از سوي ديگر قرار گرفته و مقايسه شود، نقش كم‌رنگ و غير موثر اين مراكز در عرصه بين‌الملل نمايان مي‌گردد و يك سوال جدي به اين مضمون پيش‌روي سياست‌گذاران و مديران نهادها و مراكز دين‌پژوهي قرار مي‌گيرد كه؛ «چگونه مي‌توان حضور و همكاري بين‌المللي مراكز دين‌پژوهي كشور را پررنگ و موثرتر كرد؟» در اين مقاله تلاش شده است با شناسايي و صورت‌بندي عوامل موثر بر همكاري‌هاي علمي، مدل سياست‌گذاري جامع‌الاطرافي پيشنهاد شود. اين مدل، براي گسترش و غني‌سازي دين‌پژوهي در عرصه بين‌الملل، مولفه‌هايي مانند الگوي ارتباطي همكاري مشترك، ويژگي‌هاي طرف همكاري، شرايط محيطي فضاي همكاري و رويكردهاي دين‌پژوهي را مورد توجه قرار داده و آنها را در قالب 17 مولفه خرد، بسط و شرح داده است. اين مولفه‌ها در نهايت به‌عنوان ملاك‌هاي راهنماي مسيله‌شناسي و راه‌حل‌جويي جهت توسعه و بهبود همكاري‌هاي مراكز دين‌پژوهي معرفي شده و براي عملياتي ساختن اين چارچوب مفهومي نيز، يك فرآيند مديريتي پيشنهاد شده است.

Cultural and scientific relations and cooperation of seminaries, as inheritors of Shia School of Thought, with the scholars and centers of other religions and religious denominations in other parts of the world, have a bright history. The interreligious and intra-religious scientific and intel-lectual interactions between the seminaries in Iraq, Iran and Lebanon and their valuable outcomes bear fine testimony to this contention. But, when that situation is juxtaposed with the current in-ternational presence of religious studies centers, on the one hand, and the needs, demands and questions of scientific and cultural centers outside the country, on the other, the weak and inef-fective role of these centers becomes clearer. Hence, a question is raised that should be answered by the people in charge of policymaking and managing of the religious studies centers: How can the presence and international cooperation of religious studies centers be strengthened? Attempts have been made in this paper to identify the effective factors in scientific coopera-tion and formulate a comprehensive policymaking model. In order to enrich and promote reli-gious studies in international arena, this model focuses on factors such as joint communication model, characteristics of partners, environmental conditions of the cooperation atmosphere and religious studies approaches. These factors have been explained in the form of 17 major and mi-nor elements. These elements are introduced as criteria to identify the problems and solutions in order to promote and improve cooperation of the religious studies centers. Also a managerial pro-cess has been introduced for operationalizing of this conceptual framework.