بررسي برون‌تني اثرات ضدقارچي عصاره‌هاي تام اندام هوايي گياه اُرمك كبير (Ephedra major Host) بر روي قارچ ميكروسپوروم جيپسيوم

Investigation of antifungal effect of Ephedra major against Microsporum gypseum

چكيده زمينه و هدف: درماتوفيتوزيس نوعي عفونت قارچي است كه در آن سطوح خارجي بدن انسان و حيوانات توسط درماتوفيت‌‌ها مورد تهاجم قرار مي‌گيرند. استفاده از داروهاي ضد درماتوفيت موجود به علت عوارض جانبي و مقاومت هاي دارويي، داراي محدوديت‌هايي مي باشد. لذا امروزه گياهان دارويي بعنوان منابع جديد تهيه داروهاي ضدقارچ مطرح هستند. ُارمك كبير يكي از قديمي ترين گياهان دارويي مي‌باشد كه اثرات ضدقارچي آن عليه برخي از قارچ‌ها گزارش شده است. در اين پژوهش اثر ضدقارچي اين گياه عليه قارچ ميكروسپوروم جيپسيوم مورد مطالعه قرار گرفت. روش بررسي: از اندام هوايي خشك شده گياه، عصاره هاي تام آبي و هيدروالكلي تهيه شد. اثرات ضدقارچي اين عصاره‌ها عليه قارچ ميكروسپوروم جيپسيوم به دو روش رقيق ‌سازي در آگار و انتشار ديسك بررسي گرديد. در اين پژوهش، از تربينافين به عنوان كنترل مثبت استفاده شد. كشت ها در پايان هفته دوم مورد ارزيابي قرار گرفتند و نتايج روش رقيق سازي در آگار و انتشار ديسك بترتيب بصورت حداقل غلظت مهاركنندگي (MIC) و اندازه قطر هاله عدم رشد ثبت گرديدند. يافته‌ها: در روش رقيق ‌سازي در آگار، تنها عصاره آبي با MIC مساوي mg/ml 10 از خود اثر ضدقارچي نشان داد اما در روش انتشار ديسك در كليه غلظت‌هاي تهيه شده از هر دو عصاره، مهار رشدي مشاهده نشد. ضمناً MIC تربينافين براي ميكروسپوروم جيپسيوم g/mlµ 5/0 تعيين گرديد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان دادند كه عصاره‌ تام آبي اندام هوايي گياه ُارمك كبير داراي فعاليت ضددرماتوفيتي عليه قارچ ميكروسپوروم جيپسيوم مي باشد، اما قدرت اثر اين عصاره قابل مقايسه با تربينافين نيست. اين احتمال وجود دارد كه با خالص‌سازي بيشتر عصاره آبي اين گياه، بتوان تركيباتي با اثرات ضددرماتوفيتي شاخص بدست آورد. كليد واژه ها: ُارمك كبير، اندام هوايي، اثرات ضددرماتوفيتي، ميكروسپوروم جيپسيوم.

ABSTRACT Background and Aim: Dermatophytosis is a fungal infection in which outer surface of body of human and animals have been attacked by dermatophytes. There are some limitations in treatment of this disease because of drug resistances and side effects of available anti-dermatophytic drugs. Thus medicinal herbs have been considered as new sources of antifungal drugs. Ephedra major is one of the oldest medicinal plants. Its antifungal activity against some fungi has been reported. We aimed to investigate the antifungal effect of Ephedra major against Microsporum gypseum. Material and Methods: Total aqueous and hydroalcoholic extracts were prepared from the dried aerial parts of the plant. The antifungal activity of these extracts was investigated by disk diffusion and agar dilution methods against M. gypseum. Terbinafine was used as a positive control. The cultures were evaluated at the end of the second week and the results of disk diffusion and agar dilution methods were recorded as the minimum inhibitory concentration (MIC) and inhibition zone diameter, respectively. Results: In agar dilution method, the aqueous extract showed antifungal effects with MIC 10 mg/ml but in disk diffusion method, inhibition of growth was not observed in all concentrations prepared from both extracts. In addition, the MIC of terbinafine was determined as 0.5 µg/ml against M. gypseum. Conclusion: The results indicate that total aqueous extract of E. major aerial parts is active against M. gypseum, but the potency of this extract is not comparable with terbinafine. It could be obtained significant anti-dermatophytic effects with further purification of the aqueous extract of this plant. Keywords: Ephedra major Host, Aerial parts, Antidermatophytic effects, Microsporum gypseum.