بررسي به كار گيري سبك‌هاي مديريت تعارض توسط مديران كتابخانه هاي دانشگاهي

Application of Conflict Management Styles by University Library Managers in Iran

پژوهش حاضر به دنبال شناسايي تفاوت در به كارگيري سبك‌هاي مديريت تعارض توسط مديران كتابخانه هاي دانشگاه و بررسي اين تفاوت بر پايه متغيرهاي جمعيت شناختي آنها (جنسيت، رشته تحصيلي، عضويت در هييت علمي، پاره وقت يا تمام وقت بودن مديريت و تجربه مدير) است. سبك هاي مدل توماس (اجبار، اجتناب، گذشت، سازش و همكاري) به عنوان چارچوب نظري به كار گرفته شد. با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته به گردآوري اطلاعات پرداخته شد. جامعه آماري، مديران كتابخانه هاي مركزي و دانشكده اي دانشگاه هاي دولتي سراسر كشور بودند. با استفاده از نمونه گيري تصادفي ناحيه اي، 145 نفر از مديران براي پاسخگويي به پرسش هاي پرسشنامه انتخاب شدند. براي توصيف و تجزيه و تحليل داده ها از آزمون هاي توصيفي درصد، ميانگين، انحراف معيار، واريانس و آزمون هاي استنباطي مانند t تك متغيره، T2 هتلينگ، تحليل واريانس چند عاملي (MANOVA) و تعقيبي توكي استفاده شد. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد ترجيح مديران كتابخانه هاي دانشگاهي براي مديريت تعارض سبك همكاري است؛ سبك هاي اجبار و سازش و سپس سبك هاي گذشت و اجتناب ترجيح بعدي مديران هستند. همچنين بر پايه نتيجه پژوهش متغيرهاي جنسيت، رشته تحصيلي و عضويت در هييت علمي دانشگاه تاثيري روي انتخاب سبك هاي مديريت تعارض ندارند. مديراني كه عضو هييت علمي دانشگاه نبودند، تمايل بيشتري به استفاده از سبك گذشت داشتند. پاره وقت يا تمام وقت بودن مديريت روي انتخاب سبك مديريت تعارض تاثيرگذار است. به اين صورت كه مديران تمام وقت بيشتر از مديران پاره وقت از سبك اجتناب استفاده مي كنند. همچنين با افزايش سابقه مديريت، تمايل مديران به استفاده از سبك اجتناب كمتر مي شود. يافته هاي پژوهش همچنين نشان داد كه مديران زن و مديران مرد تمام وقت يا پاره وقت در انتخاب سبك مديريت تعارض يكسان عمل مي كنند. همچنين مديران مرد با سابقه، بيشتر از مديران زن با سابقه از سبك اجبار براي مديريت تعارض استفاده مي كنند. از اين رو، لازم است مديران كتابخانه هاي دانشگاهي در زمينه آشنايي با انواع تعارض سازماني، تعارض سازنده و مخرب، مديريت تعارض، سبك هاي مديريت تعارض و چگونگي استفاده از تعارض براي پيشرفت و رشد سازمان آموزش ببينند.

This study identifies the conflict management styles used by university library managers in relation to demographic variables (gender, education, academic vs. administrative status, part-time or full-time involvement in library administration, and experience). Thomas’ model of conflict management styles (i.e. domination, avoidance, accommodation, compromise and collaboration) was used as the theoretical framework. Data were collected using a questionnaire designed by the researcher. The questionnaire was sent to 145 university library managers selected randomly from the higher education zones. Findings shows that majority of managers prefer the cooperative style. Their next choice is domination and compromise. Accommodation and avoidance styles come last. Gender, Education, and status show no impact management conflict style. Non-academic managers tend to use the accommodation style. Full-time managers use the avoidance style more than part-time managers. Experienced managers tend to use the avoidance style less. Gender does not show a difference in the tendency toward a specific style. However, experienced male managers expressed a tendency toward using the domination style. The academic library managers need to receive education about the types of organizational conflict, conflict management, and conflict management styles.