تحليل آماري سير تحول و زمينه هاي نشر كتاب ايران ميان سال‏‏هاي 1358- 1387

Statistical Analysis of the Growth of Book Publishing in Iran 1979–2008

هدف بنياني از انجام اين پژوهش، بررسي تحليلي وضعيت نشر كتاب در ايران ميان سال ‏هاي 1358 تا 1387 و ميزان مشاركت ناشران ايراني در انتشار كتاب مي ‏باشد. در اين پژوهش براي بررسي وضعيت نشر از روش اسنادي و كتابسنجي استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل اطلاعات آماري تمامي كتاب ‏هاي منتشر شده ميان سال هاي 1358-1387 است؛ براي گرداوري اطلاعات از سياهه وارسي و براي تحليل‏هاي آماري از روش هاي آماري توصيفي شامل درصد، ميانگين، انحراف معيار و نمودارها براي توصيف مشخه هاي كتاب‏ ها و ضريب همبستگي پيرسون براي آزمون فرضيه ‏ها استفاده شد. در جمع تعداد 560339 عنوان كتاب در طول دوره مورد بررسي عرضه شده است كه از 1863 عنوان در سال 1358 به 56893 عنوان در سال 1387 رسيده است. به ‏طور ميانگين 23% از جمع كتاب ‏هاي منتشر شده را كتاب‏ هاي ترجمه‏، 77% تاليف، 51% چاپ نخست و 49% چاپ مجدد تشكيل دادند. همچنين، 77% كتاب‏ ها در تهران و تنها 23% در ديگر شهرستان‏ ها منتشر شده است. تعداد ناشران فعال رشد تقريبي 10 درصدي را در اين سال‏هاي تجربه كرده‏ اند. قيمت كل كتاب‏هاي منتشر شده به طور متوسط از 84% رشد برخوردار بوده است. در جمع در تمام شاخص‏هاي نشر، جز برخي سال‏ها، همواره رشد وجود داشته است. كتاب ‏هاي قلمرو دين بيشترين و كليات كمترين تعداد را به خود اختصاص داده‏ اند. فرضيه نخست، در زمينه وجود رابطه "ميان ميزان متوسط قيمت كتاب و ميزان عرضه آن (شمارگان كل)" و فرضيه دوم در پيوند با وجود رابطه "ميان تعداد ناشران فعال و ميزان عرضه كتاب (شمارگان كل) هر سال" با اطمينان 99% تاييد گرديد.

The main aim of this research was to investigate the status of book publishing in Iran during the last three decades (1979 to 2008). Documentary and descriptive as well as analytical methods were used to carry out the survey. All published books were identified and analyzed in terms of their subjects, authors, publishers, and city of publication. Findings show that in total, 560339 books have been published during the studied period of time. The rate of publication increased from 1863 in 1979 to 56893 tiles in 2008. Abouh 77 percent of books were authored while the rest (23 percent) were translated ones. Also 51 percent of publications were first edition works. Approximately 77 percent of books were published in Tehran and the rest were published in other provinces. The number of publishers increased approximately 10 percent each year. Regarding the subject of books, religious books, computer sciences, information and general works had respectively the highest and lowest rates. With respect to the first hypothesis findings showed that there was a meaningful relationship between the average price and the total circulations, and regarding the second hypothesis, it was found that there was a meaningful relationship between the number of active publishers and total circulations of books.