بررسي قواعد فقهي تعزيرات

Examining the jurisprudence (Feqeh) principals of Tazirat

تعزير در لغت به معناي تاديب است و از نظر شرع، عقوبتي است كه مقدار آن در شرع تعيين نشده است. در فقه عامه نيز، تعزير كيفري است شرعي در قبال جنايتي كه براي آن حد تعيين نشده باشد. بنابراين مبنا و ركن اصلي تعزير «غير مقدّر بودن» آن است. در مورد اينكه آيا تعزير منحصر در ضرب (تازيانه) است يا شامل مجازاتهاي ديگر نيز مي‌شود، اختلاف نظر است؛ بعضي تعزير را منحصر در ضرب مي‌دانند، در مقابل، مشهور فقهاي شيعه و عامه معتقدند؛ تعزير اختصاص به ضرب ندارد و قاعده فقهي «التعزير بما دون الحد» به دليل سهل الوصول بودن، معناي ضرب از آن فهميده مي‌شود و انحصار به زدن ندارد، از ظاهر روايات نيز اين معني برداشت نمي‌شود و اطلاق دارد و منحصر به مجازات زدن نيست. قاعده دوم «التعزير بما يراه الامام» است، كه بعضي از فقها آن را تحت قاعده «التعزير بما يراه الحاكم» بررسي كرده‌اند و اختيار آن را به قاضي محكمه داده‌اند. اما در مقابل اكثر فقها آن را در عصر غيبت وظيفه رهبر جامعه اسلامي كه فقيه جامع الشرايط است، مي‌دانند. قاعده آخر كه مورد بررسي قرار خواهد گرفت قاعده «التعزير لكل عمل محرّم» است، كه در بعضي كتب قواعد فقه تحت عناوين «التعزير لكلّ معصيه» يا «كل معصيه لم يرد فيه حد ففيها التعزير» آمده است. ارتكاب معصيتي قابل تعزير است كه مشمول حدّ و از نظر فقهاي اهل‌سنّت، كفاره نباشد. فقها نظرات مختلف در حدود مجازات تعزيري بيان داشته‌اند، اما طبق نظر مشهور فقهاي اماميه و عامه، معصيت مستحق تعزير، اعم از گناه صغيره و كبيره است.

The term Tazir means “the act of correcting some bodies’ bad manner” and from the Shariah point of view Tazir is punishment and its amount is mentions in the Shariah of Islam. In the “Feqeh Amme” Tazir is a punishment that its amount it is not mention in the Shariah of Islam. Thus the base of Tazir is an amount that is not clear. There are different ideas through this question that Tazir is only with whip or include other types of punishments too? This article would illustrate and examine three important rule of Tazir thoroughly.