انتخاب استراتژي بهينه توسعه گردشگري با استفاده از مدل راهبردي SWOT (مطالعه موردي: شهر مراغه)

Selecting Optimum Strategy of Tourism Using Strategic Model of SWOT (Case Study: Maragheh City)

امروزه گردشگري به عنوان بزرگ ترين صنعت خدماتي دنيا اهميت روزافزوني يافته است. بسياري از كشورهاي پيشرفته و حتي كشورهاي در حال توسعه، گردشگري را در اولويت‌هاي اول اقتصادي خود قرار داده و با برنامه‌ريزي‌هاي خردمندانه توانسته‌اند سهم بالايي از بازار جهاني گردشگري را به خود اختصاص دهند. شهر مراغه يكي از بسترهايي است كه از توان و ظرفيت بالايي براي توسعه گردشگري برخوردار است، اما در اثر عدم برنامه‌ريزي‌هاي مطلوب يا سودجويي‌هاي اقتصادي، محدوده هاي سكونتگاهي و اكوسيستم پيرامون آن همواره با توسعه ساخت‌وساز يا استفاده‌هاي نادرست تفريحي- فراغتي و تخريب پوشش گياهي موردتهديد قرار گرفته و تداوم روند كنوني، چه بسا خسارت‌هاي جبران‌ناپذيري را بر طبيعت و آثار تاريخي- فرهنگي منطقه وارد خواهد كرد. در تحقيق حاضر تلاش بر اين است كه با تحليل اركان چهارگانه راهبردSWOT (نقاط ضعف و قوت، و تهديدها و فرصت ها)، مناسب ترين استراتژي در توسعه گردشگري شهر و پيرامون آن، شناسايي و توسعه يابد تا از اين طريق، نه تنها توسعه گردشگري در بسترهاي طبيعي و اجتماعات محلي رخ دهد بلكه از تهديدهاي وارد بر منطقه نيز جلوگيري به عمل آيد. بر اين اساس اين نوشتار با تشريك مساعي با ذينفعان به دنبال توسعه گردشگري براساس ديدگاه هاي گروه هاي مختلف در محدوده موردمطالعه مي‌باشد. روش تحقيق مبتني بر روش توصيفي- تحليلي- توسعه‌اي است. گردآوري داده ها به روش كتابخانه اي و ميداني صورت گرفته و در تحليل اطلاعات نيز از مدل SWOT و تكنيك دلفي استفاده شده است. جامعه آماري شامل شهر مراغه و پيرامون آن است كه از اين طريق، ظرفيت هاي گردشگري تاريخي- فرهنگي، انسانساخت و طبيعي موردمطالعه قرار گرفته است. واحدهاي تحليل نيز دربرگيرنده متخصصين گردشگري، ساكنين محلي، گردشگران و مسوولين سازمان هاي مرتبط با گردشگري منطقه مي‌باشد. نتايج ارزيابي هاي حاصل از مدل راهبردي SWOT، نشان دهنده ي آسيب پذيري بالاي منطقه از نظر تهديدها (با امتياز 1.872) و بالا بودن نقاط قوت (با امتياز 2.151) در بخش گردشگري در شهر مراغه است. براين اساس، استراتژي منتج از راهبرد SWOT، استراژي تنوع (ST) است.

Nowadays tourism is considered significant as an industry with the largest attendance globally. Many of advanced countries and developing countries emphasizes on tourism and have received notable shares of tourism in the global market. Maragheh city has extended capacity of developing tourism, yet due to the of lack of suitable planning or economic benefits, its ecosystem is suffering damages by housing projects, leisure functions, and destruction of land cover which is being excelling rate of disappearing cultural heritages. In this article, we have tried to develop the most suitable strategy in Maraghe city and its hinterland by analyzing SWOT sectors (strengths, weakness, opportunities, treats). This is hopped to help up with the development of tourism in natural ecosystems and local communities as the result of which the ecosystems is reserved. Therefore, we tried in this research to gather more viewpoints (local communities, tourists and managers) in developing Maragheh tourism. The deployed research method is descriptive- analytical- developmental method. Data gathering consisted of library- survey method after which the information analysis method was attempted using the SWOT Model and Delphi technique. The selected case for this study is Maragheh and its ecosystem. Variables of interest consisted of socio- cultural, human structure and natural capacities. We have gathered information from tourism professionals, local communities, tourists and managers. Results show that scope of strengths is 2.151 and (the highest scope), and treats is 1.827. Thus strategy of Maragheh city is ST.