شيخ مفيد و مسيله ارزش داوريِ عقل در حوزه دين

الشيخ المفيد و مساله قيمه حكم العقل في نطاق الدين

شيخ مفيد، متكلمي عقل‌گراست كه تلاش مي كند گزاره‏هاي كلامي و فقهي را با استدلال عقلاني تبيين كرده و انديشمندان را به سوي ايمانِ استدلالي دعوت كند. در نظر او، عقل نه تنها ابزاري در جهت فهم معارف ديني است، بلكه در برخي موارد از نوعي استقلال برخوردار بوده و منبعي در جهت فهم دين و گزاره هاي ديني به حساب مي‌آيد. به نظر شيخ مفيد، عقل قادر است به تنهايي و بدون وساطت خطاب شرعي، احكامي را صادر كند كه از اعتبار قطعي برخوردارند. اين مقاله تلاش خواهد كرد ضمن تحليل رويكرد خردگرايانه شيخ مفيد، ارزش و جايگاه عقل در فهم معارف و گزاره هاي ديني را از منظر او تبيين كرده و نگرش وي در باب رابطه عقل و نقل را نشان دهد. روش اين مقاله در مراجعه با آرا، استنادي و در تبيين محتوا، تحليلي ـ تبييني است.

Sheikh Mufid is a rational theologian that attempts to explain the theological and jurisprudential propositions with arguments and invite the scholars to rational faith. In his view, reason is not only a means to grasp the religious teachings, but also is independent in some cases and counted as a source for understanding religion and religious propositions. In Sheikh Mufidʹs point of view, reason, independently and without the medium of legal speech, is capable of issuing some sentences that are certainly authentic. Analyzing the rationalistic approach of Sheikh Mufid, this article attempts to explain the value and place of reason in understanding the religious teachings and propositions from his viewpoints and show his opinion about the relation of reason and narration. The articleʹs method in explaining the views is documentary and in explaining the content is analytic-explanatory.