حاكميت سنت ديسيپلين محوري بر جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي تربيت هنري معلمان هنر دوره راهنمايي تحصيلي: چالش‌ها و آسيب‌ها

Domination of Disciplinary Tradition over Guidance School of Art Teachersʹʹ Art Curriculum Orientation: Challenges and Damages

با توجه به اهميت بحث تربيت هنري در نظام آموزشي كشور و مبحث جهت‌گيري‌‌ها به عنوان زيربناي تشخيص نيازها در تصميم‌گيري‌هاي مربوط به برنامه‌ درسي، پژوهش حاضر با هدف بررسي جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي تربيت هنري معلمان هنر انجام شده است. روش اين تحقيق از نوع توصيفي- پيمايشي و از حيث هدف كاربردي بوده است. جامعه آماري شامل كليه معلماني(484 نفر) است كه به صورت تخصصي و غيرتخصصي در مناطق هشتگانه استان خراسان شمالي طي سال تحصيلي 89-88 مشغول به تدريس درس هنر در مقطع راهنمايي بوده اند. تعداد 243 نفر از معلمان مذكور به روش طبقه اي نسبي و از طريق فرمول حجم نمونه انتخاب و با استفاده از پرسشنامه جهت‌گيري‌هاي برنامه درسي فيلاني ارزيابي شدند. در اين بررسي، سه جهت‌گيري كودك محوري، ديسيپليني و فرهنگي بررسي گرديد. يافته‌ها نشان داد كه بين سه گروه از جهت گرايش به جهت گيري برنامه درسي تربيت هنري تفاوت معناداري وجود داشته و گروه مورد بررسي، ديسيپلين محور هستند (0001/0 < P). بر اين اساس، هنر به منزله يك ديسيپلين ديده مي‌شود و تنها، يادگيريِ صرفِ مطالب و مفاهيم هنري مدنظر است. اين در حالي است كه به نظر مي‌رسد با عنايت به مقتضيات، ارزش هاي فرهنگي و اصالت‌هاي بومي كشور، بهتر است جهت گيري فرهنگي به عنوان مبناي نظري در طراحي برنامه‌هاي درسي تربيت هنري مدنظر مسوولين نظام آموزشي قرار گيرد. لذا، تدبير و چاره‌انديشي براي آن‌ مي‌تواند نقطه عطفي در توجه به تربيت هنري در نظام آموزشي و برنامه درسي كشور باشد.

This research aimed at investigating the art teachersʹ orientations to art curriculum. This descriptive survey was applied. Research population included all art teachers teaching arts professionally or unprofessionally during school year of 2009-2010 in all guidance schools located in eight regions of Northern Khorasan State, Iran (N=484) 243 guidance school art teachers were selected by using stratified sampling method via sampling formula and asked to complete Filaniʹs curriculum orientations questionnaire. Three curriculum orientations named disciplinary, cultural and child-centered ones were investigated. Results showed that the subjects had disciplinary curriculum orientation and believed that art has disciplinary nature and should be included as a unique independent major in curricula (p < 0.0001). Despite the dominance of disciplinary orientation in Iranʹs education system and the difficulty of educational administrators and policy-makers in consideration of Cultural-Centered curriculum orientation in art education, the identification of major damages and challenges in this field and proposing some remedies can be a turning point in focusing on art education in Iranʹs curriculum and education system.