بررسي ارتباط بين ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي مارن‌ حساس به فرسايش (M2mg) حوزه آبخيز تلخه‌رود با اشكال مختلف فرسايش

Study of the relation between physico-chemical properties and erosional features of marly sediments in the Talkheh Rood watershed

بيشترين ميزان فرسايش و توليد رسوب حوزه‌ آبخيز تلخه‌رود مربوط به سازند‌هاي مارني مي‌باشد. در پژوهش حاضر تاثير ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي نمونه‌هاي مارن در پيدايش فرسايش شياري، خندقي، توده‌اي و هزاردره‌اي مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور، در واحدهاي يكسان مارني از مارن‌هاي با اشكال مختلف فرسايش نمونه‌گيري شد و ويژگي‌هاي اسيديته، هدايت الكتريكي، كربن آلي، سديم، پتاسيم، كلر، كلسيم و منيزيم، ظرفيت تبادل كاتيوني، گچ، آهك، درصد ماسه، سيلت و رس، نفوذ‌پذيري و پايداري خاك‌دانه‌ها اندازه‌گيري شد. سديم قابل جذب اين نمونه‌ها نيز محاسبه شد. داده‌ها مورد تجزيه آناليز واريانس و مقايسه ميانگين‌ها قرار گرفت. نتايج اين پژوهش نشان داد از بين ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي اندازه‌گيري ‌شده، در اسيديته، گچ و درصد ماسه نمونه‌ها اختلاف معني‌‌دار وجود دارد. همچنين، مقايسه ميانگين‌ داده‌ها نشان داد در بين فرسايش‌هاي توده‌اي و هزاردره‌اي، اسيديته، تفاوت معني‌دار دارد. درصد ماسه در بين اشكال مختلف فرسايش‌ خندقي و هزاردره‌اي و مقدار گچ در بين اشكال مختلف فرسايش شياري، خندقي و هزاردره‌اي تفاوت معني‌دار نشان ‌داد.

The most of the soil erosion and sediment yield in the Talkheh Rood watershed are mainly related to marl formations. This study was conducted to evaluate physico- chemical properties of Talkheh Rood marl samples in rill, gully, mass and badland erosion types. For this purpose, marl samples were taken from marl sediment of homogenous work units. Twenty four samples were selected, in total. Some of main physic - chemical properties of these marls were measured in lab. These properties were pH, EC, CEC, Lime, gypsum and OC content, SAR, Na, K, Cl, Ca, Mg, clay, silt and sand percentage. These data were interpreted by ANOVA and mean comparisons analysis methods. Results showed that pH, gypsum content and sand percentage had statistically significant differences between four erosion types. Mean comparison showed that significant difference of pH, was between mass and badland erosions, sand between badland and gully ones, and gypsum, rill and gully, also badland and gully ones.