جايگاه حديث و قياس نزد ابوحنيفه

The status of Hadith and Ghiyas in Abu Hanifeh thoughts

ابوحنيفه حديث را مهم‌ترين مصدر پس از قرآن، جهت استنباط احكام تلقي مي‌كرد و تقسيم‌بندي خاصي را در مورد احاديث قايل بود. وي در مقابل احاديث متواتر و مشهور، كاملاً تسليم بود و از هرگونه نظريه‌پردازي و يا استفاده از قياس در برابر آن، خودداري مي‌كرد. او در قبول اخبار آحاد احتياط مي‌نمود، ولي اين‌گونه هم نبود كه به كلي اخبار آحاد را رد كند. ابوحنيفه انواع مختلف حديث شامل آحاد، مرسل و حتي ضعيف را بر قياس مقدم مي‌شمرد و تنها در صورت فقدان نص يا عدم اعتماد به نصي كه احتمال جعل آن‌ را مي‌داد، به قياس متوسل مي‌شد. البته بايد توجه داشت قياس مورد استناد ابوحنيفه، قياس مبتني بر قرآن و سنت مي‌باشد، نه قياسي كه از صِرف عقل يا هواي نفساني نشيت گيرد.

Abu Hanifeh believed that Hadith after Qur’an is the most important source for understanding Ahkam of Islam, and in this case, he had a specific categorization for Hadith. He in the case of Motevater and Mashhur Hadith was submission and didn’t use analogy (Ghiyas) for them. Abu Hanifeh was considerate in hearing Akhbar Ahad but he didn’t deny them at all. Abu Hanifeh also preceded all type of Hadith to analogy (Ghiyas) and if there wasn’t any reliable Nas, he would use analogy (Ghiyas). The analogy (Ghiyas) that Abu Hanifeh used it was an analogy which depends on Qur’an and Sonnah, and this analogy weren’t only relying on logic and desires.