پديد آورندگان :
شاكرمي، مسعود نويسنده دانشجوي دكتري مهندسي منابع آب دانشگاه بوعلي سينا همدان. , , معروفي، صفر نويسنده استاد گروه مهندسي آب دانشگاه بوعلي سينا همدان. , , رحيمي ، قاسم نويسنده استاديار گروه مهندسي علوم خاك دانشگاه بوعلي سينا همدان. , , دشتي، فرشاد نويسنده دانشيار گروه علوم باغباني دانشگاه بوعلي سينا همدان ,
كليدواژه :
compost , Heavy metals , lysimeter , Wastewater , لايسيمتر , فلزات سنگين
چكيده فارسي :
به منظور تعيين ميزان انتقال برخي از فلزات سنگين به عمق خاك در نتيجه كاربرد پسماندهاي شهري (فاضلاب و كمپوست)، آزمايشي بصورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه فاكتور در سه تكرار انجام گرفت.فاكتورهاي مورد بررسي شامل سه نوع آب آبياري: آب معمولي بعنوان شاهد (1W)، فاضلاب تصفيه شده (2W) و تركيب 50 درصد فاضلاب خام و آب معمولي (3W)، چهار سطح كود كمپوست زباله شهري: بدون كمپوست (1C)، 40 تن در هكتار (2C)، 80 تن در هكتار (3C) و 120 تن در هكتار (4C) و سه عمق نمونه برداري خاك:10 (1D)، 40 (2D) و 85 سانتيمتري (3D) از سطح خاك، بودند. با توجه به فاكتورهاي مورد مطالعه، دوازده تيمار CiWj، دوازده تيمار WiDj و نه تيمار CiDj بررسي شدند. در اين خصوص تعداد 36 عدد لايسيمتر فلزي حجمي با ابعاد 126 ×30 ×30 طراحي شد. خاك درون لايسيمترها داراي سه لايه: فوقاني (بافت رسي)، لايه مياني (لوم رسي) و لايه پاييني (لوم رسي شني) بود. پس از طراحي و آماده‌سازي لايسيمترها، گياه ريحان در آنها كشت گرديد. بعد از برداشت ريحان، نمونه هاي خاك از اعماق 10، 40 و 85 سانتي متر تهيه و مقادير نيكل، سرب، كادميوم، آهن، مس، روي و منگنز قابل جذب آنها اندازه‌گيري شد. نتايج نشان داد كه اثر نوع آب آبياري، كمپوست و عمق بر كليه عناصر معني دار (05/0 p < ) مي باشد. همچنين برهم كنش دوگانه و سه گانه فاكتورها (بجز نوع آب آبياري- كمپوست و نوع آب آبياري- كمپوست- عمق)، بر كليه عناصر معني دار (05/0 p < ) بود. بالاترين ميانگين كليه عناصر در عمق 10 سانتي متر و مربوط به فاكتورهاي 3W و 4C بود. در تيمار 4C3W، مقادير سرب (474)، كادميوم (508)، مس (550)، روي (463) و آهن (411 درصد) و در تيمار 4C2W مقادير نيكل (563) و منگنز (570 درصد) نسبت به تيمار شاهد افزايش داشتند. با توجه به نتايج گفته شده، براي كاهش خطرات بلندمدت زيست‌محيطي، پيشنهاد مي گردد، پايش مستمر عناصر سنگين ناشي از كاربرد فاضلاب و كمپوست در خاك و منابع آب صورت گيرد.
چكيده لاتين :
In order to investigate the effect of wastewater and compost on transport of heavy metals in a soil column, a factorial experiment based on completely randomized design with three replication was conducted. The variables included three types of water: fresh water (W1), treated wastewater (W2) and a composition of 50% raw wastewater and 50% fresh water (W3). Besides, four levels of compost were also studied: the control without compost: 0 (C1), 40 (C2), 80 (C3) and 120 (C4) t/ha. Soil sampling was done at three depths: 10 (D1), 40 (D2) and 85 cm (D3). Based on these factors: 12 WiCj treatments, 12 WiDj treatments and 9 CiDj treatments were studied. In this regard, 36 volumetric metal lysimeters (30×30×126 cm) were designed. Soil in the lysimeter had three layers: upper (clay), middle layer (clay loam) and bottom layer (sandy clay loam), respectively. After the preparation of lysimeters, basil was planted in them. After harvesting the basil, soil samples were taken from 10, 40 and 85 cm and amounts of Ni, Pb, Cd, Fe, Cu, Zn and Mn were measured. The results showed that the effects of type of water, level of compost, and soil depth on all of the elements were significant (p < 0.05). The dual and trial interactions effects of the factors (except type of water*compost and depth*water type*compost) were significant (p < 0.05) for all elements. The highest concentration of the elements were observed in the W3 C4 D1. In the W3C4 treatment, rates of Pb (474%), Cd (508%), Cu (550%), Zn (463%) and Fe (411%), and in the C4W2 treatment, rate of Ni (563%) and Mn (570%), were increased compared to the control. Based on the results, to reduce risks of long-term environmental impacts of heavy metals from wastewater and compost application, continuous monitoring of soil and water resources is necessary.
