نقش قبايل بربر و سنت‌هاي قبيله‌اي در شكل‌گيري و تكاپوي جنبش موحدون

The Role of Berber Tribes and Tribal Traditions in Formation and Development of Almohad Movement

جنبش موحدون را ابن‌تومرت در شمال آفريقا آغاز كرد و پيروان بسياري را از قبايل مصمودي ساكن ارتفاعات اطلس، به سوي خودش كشاند. آنان پيرو مهدي و هدايت يافته ابن تومرت بودند و مي بايست در آخرالزمان،‌ مسلمان واقعي مي‌شدند. قبايل دور افتاده بربر پيش از اين در تحولات تاريخي جهان اسلام تاثيرگذار بودند، اما به حكومت دست نيافتند. آنان در اندك زماني حاكمان غربي مديترانه شدند و مسير تاريخ را تغيير دادند. مسيله اصلي اين تحقيق چگونگي اين تغيير كلي در شمال آفريقا و تاثير قبايل و سنت‌هاي قبيله‌اي در پيدايي جنبش موحدون است. بر پايه منابع تاريخي، ساختار قبيله‌اي جامعه بربر، نه تنها مانع ايجاد دولت موحدي نبود كه منبع اصلي اين دولت به شمار مي‌رفت. ابن‌تومرت و جانشينانش، جامعه قبيله‌اي بربرها را از ميان نبردند و به آن آسيب نرساندند، اما ساختار تازه‌اي از جنبش پديد آوردند. آنان از آداب و آيين‌هاي قبايل سود جستند و از سنت‌ها و تجربه‌هاي بربري، بهره بردند. اختلاط و هم‌كاري قبايل بربر را با يك‌ديگر، از دلايل اصلي شكل‌گيري امپراطوري موحدون و حكومت‌هاي شمال آفريقا مي‌توان برشمرد كه به پشتوانه آنان، نظام‌هايي سياسي پديد آمد.

Almohad movement started with Ibn Tumart’s activities in North Africa, and attracted a large number of followers from Ma?muda tribes of Atlas Mountains. They were obedient to Mahdi and were guided by Ibn Tumart and were supposed to become true Muslims by End time. Although the remote Berber tribes already had a role in historical events of the Islamic world, they could never reign. Before long, they became rulers of the western Mediterranean and altered the course of history. The main purpose of this research is to study the way this general transformation occurred in North Africa, and the role played by tribes and tribal traditions in the formation of Almohad movement. A survey on sources shows that the structure of Berber tribal society not only was not an impediment to the establishment of Almohad government, but also acted like its driving force. Ibn Tumart and his successors did not destroy tribal society, but created a new structure of the movement. They adapted existing tribal customs and took advantage of what were deeply rooted in Berber experiences and traditions. The incorporation and cooperation of Berber tribes was one of the main reasons for formation of Almohad Empire and North African governments that under their dominance political systems were formed.