مدل‌سازي آسيب‌پذيري شهرها در برابر زلزله با استفاده از سيستم ‌اطلاعات ‌جغرافيايي (نمونه موردي: شهر خرمدره)

The Modeling of Urban Physical vulnerability on earthquake against using GIS (A case study Khoramdareh city)

امروزه علي‌رغم پيشرفت‌هاي علمي و تكنولوژيكي بشر، هنوز جوانب مختلف پديده‌هاي طبيعي مانند زلزله به طور كامل بر انسان‌ها شناخته نشده است. به اين علت سكونت گاه‌هاي انساني و به ويژه جوامع شهري همواره مورد تهديد اين بلاياي طبيعي بوده و در برابر آن آسيب‌پذير مي‌باشند.در اين رابطه و با توجه به وضعيت كشور ايران كه در يكي از زلزله خيز ترين نقاط جهان قرار گرفته و به طور مداوم در مواجه با پديده زلزله مي‌باشد، لازم است كه همواره اقداماتي جهت مقابله و برخورد منطقي در به حداقل رساندن ابعاد فاجعه آميز چنين رخدادي صورت گيرد. با توجه به اهميت موضوع ارزيابي آسيب پذيري شهرها در برابر زلزله در اين مقاله سعي شده تا با بكارگيري روش مدل شاخص آسيب‌پذيري بر مبناي عناصر اصلي و فرعي ساختماني و عوامل طبيعي در محيط سيستم ‌اطلاعات‌ جغرافيايي و بهره‌گيري از امكانات تحليلي اين سيستم برآورد مناسبي از آسيب‌پذيري شهر خرمدره در برابر زلزله به عمل آيد. هم چنين با ارايه‌ي سناريوهاي زلزله در شدت‌هاي مختلف به مدل سازي و ريز پهنه بندي آسيب وارده به ساختمان‌ها و تلفات انساني شهر خرمدره در برابر زلزله پرداخته شده است. نتايج حاصله از اين مقاله نشان مي‌دهد كه ناحيه2 شهر خرمدره و بناهاي واقع شده در آن به دليل فرسودگي بافت و استفاده از مصالح كم دوام در ساخت و ساز و نيز عمر بالاي ساختمان‌ها از آسيب پذيري بسيار بالايي برخوردار بوده و در مقابل ناحيه 6 شهر خرمدره، به دليل رعايت استانداردها و استفاده از مصالح مقاوم در ساخت و سازها از آسيب پذيري خيلي كمتري در مقايسه با پنج ناحيه ديگر شهر خرمدره برخوردار است.

Today, despite advances in science and technology, human are still various aspects of natural phenomena such as earthquakes. Because human settlements and urban communities, and especially the threat of natural disasters and those that are vulnerable. Given the situation of Iran that located in world earthquake-prone that constantly faced with the phenomenon of earthquakes those always reasonable measures to counteract and minimize the impact of such a catastrophic event occurs. Due to importance of urban earthquake vulnerability assessment in this paper a procedure vulnerability index model based on main and minor structural elements and natural factors in GIS and also using analytical facilities of this system a seismic vulnerability estimate of Khoramdareh city. Also an earthquake scenario presenting in different intensities and finely modeled zonation damage to buildings and human has been performed in Khoramdareh city. The results of this study show that regions 2 of Khoramdareh city and buildings located in this region due to old fabric texture and using Low durable materials in construction and over the life of the buildings have high vulnerability and The region 6, due to use of resistant materials in the construction had a low vulnerability in comparing with other regions.