زمانِ دستوري در زبان فارسي؛ نگاهي نو بر پايه يك الگوي شناختي آرماني

Tense in Persian Language; a New Perspective Based on an Idealized Cognitive Model

هدف: آگاهي از زمان تجربه‌اي كاملاً ذهني است كه برخلاف تجربه مكاني با هيچ يك از حواس بشر دريافت شدني نيست، اگرچه همه آن را درك مي‌كنند. هدف اين پژوهش، ارايه نگاهي نو به چگونگي مفهوم سازي زمان در زبان فارسي در قالب زبان شناسي شناختي و بر پايه يك الگوي شناختي آرماني است. روش: در اين راستا، ابتدا مفهوم زمان از جنبه‌هاي فلسفي و رده‌شناختي و سپس الگوي شناختي مورد نظر بررسي و تبيين شد. نتيجه گيري: با الهام از نظريه هاي لانگكر در تقسيم‌بندي جديد اجزاي تشكيل‌دهنده گروه فعلي نشان ‌داده شد كه گروه هاي فعلي در زبان فارسي نيز به دو جز اسناد زمينه‌ساز و هسته ‌بند تقسيم مي‌شوند و اين اسنادهاي زمينه‌ساز هستند كه بيانگر زمان دستوري در زبان فارسي اند. سپس تك واژهايي كه به عنوان اسناد زمينه‌ساز، بيانگر زمان دستوري در زمان هاي گذشته، حال و آينده هستند ‌بررسي و تعيين شد و جايگاه هر يك از اين اسنادها در الگوي شناختي آرماني تعيين و نشان داده شد كه اين اسنادها با عناصر موجود در اين الگو انطباق كامل دارند

Introduction: Temporal experience is an absolutely abstract and internal perception. Unlike space experience, it cannot be perceived by any of our sensory modalities, while it is a real and common experience. This study proposes a new perspective on conceptualization of tenses in Persian language through cognitive linguistics perspectives and based on an idealized cognitive model. Method: To this end, first we turned to a thorough consideration of the concept of time from philosophical and typological points of view. Then, the idealized cognitive model of time was introduced and thoroughly investigated. Results: According to the Langacker’s theory on the new division of verb phrases, we came to the conclusion that Persian verb phrases are also divided into grounding predication and clausal head and these are the grounding predications that bear the notion of tense in Persian language clauses. The morphemes which stand for grounding predications in past, present and future tenses were determined and located in our idealized cognitive model. Conclusion: The grounding predications were found to be in complete alignment with the component parts of the idealized cognitive model