تاثير خصوصي‌سازي بر كارايي خطوط اتوبوس‌راني شهر تهران (با تاكيد بر سامانه اتوبوس‌راني تندرو)

The Effect of Privatization on the Performance of the Tehran Bus Lines (With Emphasis on the BRT System)

حمل‌ونقل اتوبوسي، جايگاه قابل توجهي در جابه‌جايي‌هاي درون‌شهري، به ويژه در كلان‌شهرها دارد. يكي از اقدامات انجام شده در حوزه اتوبوس‌راني شهر تهران طي سال‌هاي اخير، واگذاري عرضه خدمات بسياري از خطوط به بخش خصوصي است. اين مطالعه، درصدد بررسي آثار خصوصي‌سازي بر ارايه خدمات اتوبوس‌راني در كلان‌شهر تهران است. اهميت خطوط اتوبوس تندرو در ميزان جابه‌جايي و همچنين دسترسي بهتر به اطلاعات اين سامانه، موجب شد بررسي تجربي موضوع، در محدوده اين خطوط انجام شود. براي بررسي تجربي موضوع، به مقايسه كارايي خطوط 1 و 2 (خطوط دولتي) با خط 7 (خط خصوصي)، طي سال‌هاي 1389 تا 1391 با استفاده از داده‌هاي فصلي پرداختيم. روش پركاربرد در اين نوع مطالعات، روش تحليل پوششي داده‌هاست. نتايج تحقيق، حاكي از ناكارايي نسبي خط 7 در مقايسه با خطوط دولتي هستند كه هم از نوع ناكارايي مديريتي و هم ناكارايي مقياس بوده كه البته ناكارايي مقياس، شديدتر است. همچنين ناكارايي خط خصوصي در ستانده جابه‌جايي مسافر، بيشتر از ستانده كيلومترهاي طي شده، شناسايي شد. از اين‌رو، براساس يافته‌هاي تحقيق، به نظر مي‌رسد وارد كردن انگيزه‌هاي خصوصي در ارايه خدمات حمل‌ونقل اتوبوسي به شيوه دنبال شده، تاكنون، نتيجه منفي داشته است.

Bus transportation has a significant stand in facing urban transports, especially in Metropolitans. One of the steps taken in the area of bus services in Tehran in recent years, is the transference many services of lines to the private sector. This study seek to determine the effects of privatization on providing bus services in Tehran metropolitan. The importance of Extremist bus lines in mobility and better access to information systems, led this experimental study to carry out within these lines. To a experimental study, we compared the performance of lines 1 and 2 (state lines) and line 7 (private line), during the years 1389 to 1391 using the quarterly data. The most widely used method in this type of study, is data envelopment analysis. The results showed that the relative deficiency of line 7 in comparison to the state lines that from the point of kind of managerial deficiency and scale deficiency which scale deficiency was more intensive. Also the deficiency of private line in the output of passengersʹ transportation was further than output of travelled kilometres. Therefore, based on the research findings, it seems to entrance the private motivations into bus transit services in ways followed, have negative results.