واكاوي نقش مباني هستي‌شناختي در برهان صديقين علامه طباطبايي

An Analysis of the role of Ontological Principles in Tabatabaeiʹʹs Siddiqin Argument

در اين نوشتار با ارايه تحليلي از اعتبارات وجود، براي رسيدن به دركي صحيح از واجب‌الوجود، معلوم مي‌شود از اين اعتبارات، تنها لابشرط مقسمي شايسته اطلاق بر ذات حق است. براي درك معنايي كه علامه طباطبايي از واجب‌تعالي دارند و به لحاظ اهميت تقرير ايشان از برهان صديقين، با بررسي در مباني هستي‌شناسي تقرير علامه، معلوم مي‌شود ايشان وحدت شخصي وجود را نظري برتر مي‌داند كه همان معناي وجود لابشرط مقسمي است. چنانكه تقرير مخصوصي كه از دو قاعده مهم فلسفي «صرف الشّي » و «بسيط‌الحقيقه» دارند، به‌خوبي پايبندي ايشان به اين نظر را به اثبات مي‌رساند. با تحقيقي جامع، دو تقرير از برهان صديقين در آثار علامه طباطبايي شناسايي مي‌شود كه اين دو تقرير در برخي آثار ايشان، در برخي به‌عنوان يك برهان اقامه شده‌اند؛ از اين‌رو، كوشيده‌ايم هركدام را به‌صورت جداگانه در قالب قياس برهاني ارايه كنيم. نبود بازشناسي روشني از اين دو نوع تقرير در آراي ايشان، حتي باعث تفاوت رويكرد شاگردان بزرگوار علامه به برهان صديقين ايشان شده است.

An Analysis of the role of Ontological Principles in Tabatabaeiʹs Siddiqin Argument With an analysis of the considerations (itib?r?t) of the existence in order to achieve a correct understanding of the necessary being (w?jib al-wuj?d), we will show that of these considerations, only the dividum version of the existence-as-non-conditionally-being-something (l? bi shar? al-maqsam?) can apply to God. To understand Sayyed Mohammad Hossein Tabatabaeiʹs conception of the necessary being and due to the importance of his formulation of the Sidd?q?n Argument, we will investigate his ontological principles, showing that he prefers the personal unity (al-wa?da al-shakh?iyya) of existence, which amounts to the dividum version of the existence-as-nonconditionally-being-something. This is shown by his formulation of the two important philosophical principles of "?irf al-shay" (the mere entity) and "basi? al-?aqiqa" (simple reality). We find two formulations of the Sidd?q?n argument in Tabatabaeiʹs work. Not recognizing these two formulations has led to different approaches to this argument even among his pupils. Keywords: Proof of God, Siddiqin Argument, Considertations of Existence, The dividum version of the existence-as-non-conditionally-being-something, Mere Existence, Absolute Existence, Existence-as-conditioned-on-the-absence-of-something, Gradation of Existence, Personal Unity of Existence.