اثر دوره هاي عدم دسترسي به ميزبان در رفتار پارازيتيسم زنبور انگل واره تخم سن گندم Trissolcus grandis Thomson (Hym.: Scelionidae)

Effect of Host Unavailability Durations on Parasitism Behavior of Trissolcus grandis (Hymenoptera: Scelionidae) Egg Parasitoid of Sunn Pest

چكيده سن گندم، Eurygaster integriceps Puton، مهم ترين آفت گندم و جو در ايران است. استفاده از عوامل كنترل بيولژيك كه در بين آن ها انگل آواره هاي تخم نويدبخش ترين آن ها مي باشند روش موثري براي مديريت اين آفت مي باشد. استفاده بهينه از اين عوامل مستلزم آگاهي از كارآيي آن ها در شرايط مختلف اكولژيك است با توجه به تقدم حضور انگل آواره ها در مزارع گندم در مقايسه با سن گندم در بهار، ريسك بالاي رويارويي با دوره هاي نبود ميزبان در آغاز فصل آن ها را تهديد مي نمايد. از اين رو در اين بررسي، اثر طول مدت عدم دسترسي به ميزبان ازنظر ميزان پارازيتيسم زنبورها مورد بررسي قرار گرفت. زنبور انگل آواره Trissolcus grandis (Thomson) (Hym., Scelionidae) كه گونه غالب ايران است براي آزمايش انتخاب شد. بررسي در شرايط آزمايشگاهي (دماي ?C 1±25، رطوبت نسبي 10±50%، و دوره نوري 16 ساعت روشنايي به هشت ساعت تاريكي) با پنج تيمار شامل يك شاهد (دسترسي كامل به ميزبان)، دسترسي يك روز درميان، دوروز درميان، هفته اي يك بار و دسترسي كامل پس از يك دوره محروميت شش روزه در 15 تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه با افزايش دوره هاي عدم دسترسي به ميزبان، ميزان پارازيتيسم كاهش مي‌يابد. درمورد جبران زادآوري از دست رفته در روزهاي دسترسي، به جز تيمار دوم (دسترسي يك روز در ميان) كه در چند روز اول جبران زادآوري توسط زنبورهاي جوان T. grandis كامل بود، درمورد بقيه تيمارها جبران صورت گرفته توسط زنبورهاي پير و جوان ناقص بود. واژه هاي كليدي: جبران زادآوري، شايستگي ، عدم همزماني، محروميت از ميزبان.

Abstract Sunn pest Eurygaster integriceps Puton is the most important pest of wheat and barley in Iran. Using biological control agents, within which egg parasitoids are the most promising agents, is an effective tactic of management of this pest. For optimal use of biologic of control agents, one needs to beware of efficacy of them in different ecological conditions. Regarding priority of the parasitoids in their emergence in wheat fields compared to their host in spring, they are in a high risk of encountering with durations of host absence early season; hence in this study we evaluated the effect of different intervals of host unavailability upon the egg parasitoids in terms of parasitism rate. The parasitic wasp, Trissolcus grandis (Thomson) (Hym., Scelionidae), which is dominant species in Iran wheat fields was chosen for experiments. The wasp specimens were collected from Garamalek and Kujuvar villages, located in west of Tabriz. The experiments were conducted under laboratory conditions (25±1?C, 50±10% RH and 16L: 8D h photoperiod) with five treatments including a control (complete access of wasps to the hosts), access every other days, every third days, once a week and complete access following a six day prevention period in 15 replications. The results revealed that parasitism rate decreases by increasing unavailability intervals of host. Results showed that a partial compensation was occured in all treatments except young females of T. garndis in the second treatment that the wasp could completely overcome host deficiency of the previous days during first few days of her lifespan. Keywords: Asynchronization, Fecundity compensation, Fitness, Host unavailability.