آينده نگري روند تحولات و راهبردهاي مديريت رشد سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي در حريم پايتخت

The futurology of developments of informal settlements in Tehran boundary and its managerial strategies

تعريف جايگاه جديد براي نقش آفريني حريم پايتخت در فرايند توسعه‌ي منطقه‌ي كلانشهري تهران در كنار معضلات ساختاري در زمينه‌هاي ساخت و ساز، تصرف‌هاي غيرقانوني و بخشي‌نگري مديريت حاكم بر آن، سبب شده كه مديريت وضعيت كنوني در كنار ارايه تصويري از روند تحولات آينده، در كانون توجه محافل علمي و اجرايي قرار بگيرد. آينده‌نگري تحولات جمعيت و گسترش سكونت‌گاه‌هاي غيررسمي، يكي از اولويت‌هايي است كه نه‌تنها خود به تنهايي محور بسياري از جلسات و مطالعات شده است، بلكه تحقق‌پذيري برنامه‌هاي راهبردي مديريتي نيز تا حدود زيادي به شناسايي و ارزيابي روندهاي بلندمدت آن بستگي دارد، به همين اعتبار تهيه‌ي اين مقاله در دستور كار قرار گرفت تا بتوان از رهگذر آن با ارايه مدلي از آينده‌نگري روند تحولات اسكان‌هاي غيررسمي در حريم پايتخت، بحثي هرچند مقدماتي در اين رابطه آغاز كرد. هدف اصلي اين مقاله، ورود مقدماتي به آينده‌نگري تحولات اسكان‌هاي غيررسمي در حريم تهران و ارايه راهبردهاي مديريتي است، نوع تحقيق، اسنادي – تحليلي بوده و براي تدوين آن از انواع منابع و مستندات رسمي استفاده شده است. يافته‌هاي مقاله نشان مي‌دهد كه در سناريوي خوش بينانه نيز شاهد تداوم روند رشد جمعيت و به تبع آن تداوم برخي معضلات در زمينه‌هايي همچون تصرف‌ها و تفكيك‌هاي غيرقانوني زمين، ساخت و سازهاي غيررسمي و گسترش سكونت‌گاه‌هاي خودرو خواهيم بود، بنابراين جديت اراده‌ي ملي به ارتقاي موضوع حريم در نظام تصميم‌گيري، به‌كارگيري ساختار مديريتي فراگير و مختص حريم در سطوح كلان و ميانه در كنار بازبيني قوانين و مقررات و شناسايي خلا ‌هاي فضايي- عملكردي و ارايه‌ي ساختار مديريتي يكپارچه از جمله سياست‌هايي است كه مي‌تواند به تعديل وضعيت و كاهش اثرات منفي در كنار توانمندسازي امكانات مادي و انساني موجود در اين حوزه بپردازد.

Defining a new position for the role of capital city boundary in the development process of Tehran metropolis along with considering the structural problems of construction field, illegal possessions and their dominant sectional approach have put the "status quo management along with a picture of the future developments" at the center of attention of academic and executive authorities; accordingly, many executive plans and case studies have been put atop agenda by the pertinent organizations. As a result, it was planned to prepare an article by which proposition of a futurology model of developments of informal settlements in the city boundary become possible. The study aims at analyzing primarily the futurology of developments of the informal settlements in Tehran boundary and offering managerial strategies. The documentary-analytical method was used to conduct the study and various official resources and documents were employed to set down the article. Our findings show that even optimistically we will experience increasing trend of population growth and hence some problems including illegal possessions, illegal separation of lots, illegal constructions and extension of substandard settlements. Thus, the national will to improve boundaries, taking advantage of a pervasive and boundary-pertinent managerial structure in medium and macro levels along with revising regulations and identifying spatial-performance gaps and offering an integrated managerial structure can be some of the useful policies set to adjust the status quo and to decline negative impacts as well as to invigorate the existing material and human facilities in this sphere.