بررسي و ارزيابي ميزان تحقق شاخص هاي شهر الكترونيك در مناطق شهري استان هاي ايران

The Investigation and Evaluation of Electronic City Indexes Realization in Urban Areas of Iranʹʹs Provinces

در عصر حاكميت فناوري اطلاعات و ارتباطات به عنوان «علت» و «نشان» توسعه‌يافتگي، «شهر الكترونيك» با سودمندي هاي بسيار در زمينه هاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي از استراتژي هاي راهبردي مديران و سياست‌گذاران شهري در تحقق «مديريت واحد و توسعه پايدار شهري» به شمار مي رود. بر اين اساس، پرداختن به مباحث شهر الكترونيك، رهيافت ها و چالش هاي مربوط به آن در مناطق شهري كشور ما نيز ضروري به نظر مي رسد. توسعه‌يافتگي متفاوت شهرهاي مناطق مختلف كشور در زمينه تحقق شاخص هاي شهر الكترونيك و «شكاف ديجيتال» ميان آن ها يكي از چالش هاي مربوطه است كه با توجه به عواقب و پيامدهايي كه براي شبكه شهري كشور در دراز مدت به همراه دارد، حايز اهميت است. در اين پژوهش كاربردي- توسعه اي، با تهيه 25 شاخص ICT مربوط به مناطق شهري استان هاي كشور در سال 1389، با استفاده از الگوريتم تاپسيس، تكنيك طبقه بندي جدايش طبيعي و مدل ضريب پراكندگي به ارزيابي ميزان تحقق شاخص هاي شهر الكترونيك در مناطق شهري استان هاي كشور، رتبه بندي و سطح بندي ميزان توسعه‌يافتگي آن ها در اين زمينه و بررسي شكاف ديجيتال ميان آن‌ها اقدام شده است. نتايج حاكي از آن است كه از لحاظ تحقق شاخص هاي شهر الكترونيكي در مناطق شهري، استان هاي كشور وضعيت چندان مطلوبي ندارند. همچنين از لحاظ ميزان تحقق شاخص هاي شهر الكترونيك ميان استان هاي كشور عدم تعادل و شكاف ديجيتال وجود دارد و استان هاي با ميزان شهرنشيني بالاتر، در زمينه به‌ كارگيري و تحقق شاخص هاي شهر الكترونيك، به طور نسبي موفق تر بوده اند. به منظور حذف و يا كاهش شكاف ديجيتال و توسعه موزون مناطق شهري استان هاي كشور، يك الگوي اولويت بندي شده از استان هاي كشور جهت دخالت آگاهانه و اتخاذ راهكارهاي مناسب توسعه فاوا در مناطق شهري آن ها ارايه شده و پيشنهاد مي گردد در سند راهبردي ايجاد و توسعه شهرهاي الكترونيك در سطح ملي منظور گردد و استان هاي محروم تر از لحاظ ميزان تحقق شاخص هاي شهر الكترونيك، در اولويت توسعه شاخص هاي فاوا در مناطق شهري قرار گيرند.

In the age of information technology domination which is the" cause" and "sign" of development, " Electronic City" which has many advantages in economic, social, cultural and political aspects is among strategic approaches of municipal managers and policy makers in realization of " unitary management and urban stable development". Accordingly, the investigation of arguments concerning Electronic City, policies and challenges related to it in urban areas seem necessary. The different development of urban areas in the country concerning the realization of the Electronic City indexes and "digital divide" among them is one of the related challenges which have necessity in consideration of its consequences for the urban network in long-term. In the present applied-expansive study, after supplying 25 ICT indexes related to urban areas of Iranʹs provinces in 2010 and, by use of Topsis algorithm, normal separation classification technique and the dispersion coefficient model, ranking and leveling the extent of urban areasʹ development concerning Electronic City indexes as well as the investigation of digital divide among them were conducted. The findings indicated that regarding the realization of Electronic City in urban areas, Iranʹs provinces have not enjoyed a sufficient level. Additionally, regarding the realization of Electronic City indexes there is digital divide and asymmetry among the provinces. In fact, the provinces enjoying high level of urbanization have been successful in applying and realizing Electronic City indexes. To eliminate or reduce the digital gap and develop symmetry in urban areas of Iranʹs provinces, this study proposed a prioritized model of Iranʹs provinces for conscious intervention and application of appropriate methods for ICT development in their urban areas. This model could be took into consideration in strategic document of establishment and development of electronic cities in nation-wide level and the under-developed provinces would be put into applying ICT indexes priority concerning the extent of Electronic City realization indexes.