مقايسه ديدگاه سروش در باب تجربه نبوي و وحي‌شناسي سينوي

A Comparative Study of Soroush’s Views on Prophetic Experience and the Avicennian Study of Divine Revelation

چكيده طي دو دهه اخير به دنبال آشنايي‌ انديشمندان مسلمان با الهيات جديد مسيحي و به منظور تبيين برخي مسايل الهياتي نظريات جديدي در باب وحي در فضاي فكري و فرهنگي جامعه ‌ايران مطرح شده كه يكي از‌ اين نظريات با عنوان تجربه نبوي بيان و صورت‌بندي شده است، صاحب‌ اين نظريه مدعي است كه‌ اين نظريه بديع نيست و از فيلسوفاني نظير فارابي و ابن‌سينا اخذ شده است، براي ارزيابي‌ اين ادعا نخست آراي ابن‌سينا در باره وحي بازخواني شده و سپس به مقايسه نظرات‌ اين دو متفكر پرداخته‌ايم. به نظر مي‌‌رسد به رغم شباهت‌‌هاي قابل مشاهده در مقدمات تقرير سروش از نظريه تجربه نبوي با آراي ابن‌سينا، تفاوت عمده در ‌اين است كه ابن‌سينا هرگز از ‌اين مقدمات، بشري بودن وحي و خطاپذيري آن را نتيجه نگرفته است

Abstract Over the past two decades, subsequent to the Muslim thinkers’ encounter with Christian theology and for the purpose of explaining some theological issues, some new theories on revelation have appeared in Iranʹs intellectual and cultural spheres. One of these theories has been formulated as the prophetic experience. The founder of this theory claims that his theory is not new and was in fact borrowed from Farabi and Avicenna. In order to evaluate this claim, we first review Avicenna’s views on revelation and then compare the views of the two philosophers. It appears that although some of Avicenna’s views bear resemblance to Sroush’s theory, there is a major difference between the two in the sense that fallibility of revelation has not been the conclusion reached by Avicenna.